Αναρτήθηκε στις:28-08-20 12:32

Το ατίθασο μέλλον


Γιάννης Ηλ. Παππάς (Ποίηση)

Εκδόσεις Διαπολιτισμός 2020 σελ.77, Εικαστική επιμέλεια Γ. Στούμπος


Η ποίηση συντελεί στην καλαισθητική διαμόρφωση του ανθρώπου, στην ψυχική και πνευματική του ανάταση, στην αρμονία των αντιθέσεων, στο φως και στην αλήθεια, που μπορούν να προσδιορίζουν και, γιατί όχι, να καθορίζουν τη ζωή του καθενός.

Η ποίηση δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Οι πράξεις μπορούν. Αλλά η ποίηση μπορεί ν' αλλάξει τις συνειδήσεις των ανθρώπων, που αυτοί με τις πράξεις τους μπορούν ν' αλλάξουν τον κόσμο.

Η Ελλάδα είναι μέσα στον Όμηρο. Ο Δάντης και ο Πετράρχης κάνουν την Ιταλία.

Ο ποιητής Γιάννης Παππάς έχει κατακτήσει δικαιωματικά ένα σοβαρότατο εκτόπισμα στο πεδίο των δραστήριων πνευματικών ανθρώπων του τόπου μας. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές και μια συλλογή διηγημάτων, έχει επιμεληθεί πολλές ανθολογίες για διαφορετικά θέματα, έχει μεταφράσει Ιταλούς ποιητές και είναι εκδότης-διευθυντής του ηλεκτρονικού λογοτεχνικού περιοδικού www.diapolitismos.net.

Στο χωράφι του βιβλίου του φύονται 34 ποιήματα, μικρές ποιητικές ιστορίες, παραμυθένιες μαργαρίτες, οι οποίες συνθέτουν ένα χάρτινο μπουκέτο εβδομήντα επτά σελίδων, προσφέροντας χρώμα μαργαριταρένιο στη γκρίζα καθημερινότητα, στη βαρεμάρα, στη συνήθεια, την πλήξη.

Ο Αρτινός Γιάννης Παππάς κάνει μια ποίηση αντι-ποιητική. Δεν υπάρχει υπαινιγμός, δεύτερη ανάγνωση, πολυσημία, αμφιλεγόμενο στοιχείο, διέσεις, ημιτόνια. Η τρυφεράδα του είναι σκληρή και αδιάλλακτα απαισιόδοξη. Η ποίησή του δεν κατακτάται εύκολα, διότι αποτελεί εξίσου απόσταγμα νοητικό και εκχύλισμα συναισθήματος. Μέσα στην ποίησή του θαρρείς ο καθένας ξαφνικά ανακαλύπτει το χαμένο του πρόσωπο.

Σε αυτή τη μικρή ποιητική συλλογή βρίσκει η ποίηση την αναγεννητική της υπόσταση. Μέσα στο κενό του νοήματος του σύγχρονου Έλληνα, αυτή η μικρή έκλαμψη μιλάει για την έλλειψη του εκφραστικού ωραίου, της απουσίας της αρμονίας και της αισθητικής πληρότητας. Ομόκεντρη της ανθρώπινης αγωνίας η ποίηση του Γιάννη Παππά έρχεται σαν θεραπεία μιας κατάστασης ατομικής, σε μια εποχή δύσκολη, με τους ορίζοντες στενούς και το φως κατεβασμένο.

Το ποιητικό βλέμμα γραφής του ποιητή, αναζητώντας ζωτικό χώρο, ξαναγράφει τον κόσμο και τον εαυτό, άλλοτε ρευστά και αναστοχαστικά, άλλοτε αποτυπώνοντας πολυδιάστατες καταστάσεις και ενσωματώνοντας τις αντιθέσεις και τη διαφορετικότητα, κι άλλοτε, πάλι, παρεμβατικά και ανατρεπτικά, υπονομεύοντας, χλευάζοντας και καταγγέλλοντας στερεότυπα.

Η γλώσσα απλή, στρωτή, ακαριαία και ποιητική και δαιδαλώδης. Εκφορά σωστή. Απουσία επιτήδευσης. Προσεκτικά επιλεγμένο λεξιλόγιο και κοφτή ρυθμική διατύπωση γεμάτη αποσιωπήσεις στα 34 ποιήματά του, μικρής έκτασης αλλά μεγάλης εσωτερικής έντασης. Εξαιρετικής ποιότητας στοχασμοί, σκληρές διαπιστώσεις εδραιώνονται με μαλακό τρόπο. Ένα φτερό χήνας μπορεί να γίνει εργαλείο για ερωτικό χάδι, γραφίδα που θα οδηγήσει το μελάνι στο χαρτί, αιχμηρή βελόνα που θα τρυπήσει τον ξαφνικά επιτιθέμενο ελλείψει άλλου τρόπου άμυνας.

Ο Γιάννης Παππάς αφήνει ελεύθερο το έσω είναι να εκφραστεί. Ψυχογραφηματικά περιστατικά, ψυχεδελικές εξελίξεις, άλογες συμπεριφορές, ισορροπούνται από αυτογνωσιακές ομολογίες κι αυτές σε ισχυρό πρώτο πρόσωπο, έχοντας συχνά αγκαλιά συλλογικές καταγραφές.

Ο ποιητής αγγίζει με προσωπικό τρόπο διακριτά θέματα της τέχνης, της ζωής και σπουδαίων προσώπων: τον χρόνο (ένα παιδί που παίζει με τα ζάρια), παιδί είναι και το μέλλον, ατίθασο, ο χρόνος που μετριέται με τα Ψυχοσάββατα, που δεν υπάρχει διάλογος με τον θάνατο, το φουλάρι του θανάτου του ποιητή, τον Παράδεισο εκεί, που δεν παίρνουν και δεν στέλνουν γράμματα, τα γήπεδα του Παραδείσου, την πικρή ξενιτιά, τα αγάλματα στη Δήλο και την Αμφίπολη, την διάφανη θεϊκή απλότητα του Σικελιανού, τον μονήρη αριστοκράτη Σολωμό, τον περιπλανώμενο, σιωπηλό και θλιμμένο ποιητή Δάντη, τον Νικηταρά τον Τουρκοφάγο, που κατάντησε ζητιάνος, την καθυστερημένη συγγνώμη της παπικής εκκλησίας προς τον Γαλιλαίο, τον Τζορντάνο Μπρούνο, που αγνοούσε για ποιο πράγμα έπρεπε να μετανοήσει, τα μεθοκόπια του Μέγα Αλέξανδρου, που τον έκαναν να κοιμάται μέρες ολόκληρες, την μελαγχολία του σκοτεινού φιλόσοφου Ηράκλειτου, την μνήμη, τις λέξεις, τις άρρητες ακουστικές έννοιες, τα ποιήματα που είναι πουλιά, τα άνθη των ιδεών, τους εμιγκρέδες της τέχνης, την έρημο χώρα, την απελπισία της Αθήνας, τον μικρό πρόσφυγα Αϊλάν που έγινε θαλασσοπούλι, τον Φάουστο που λούστηκε τη φωτιά, της σιωπής τους ψίθυρους, τους δοξαστές του τίποτα, τα πελαγίσια ναυάγια, την φουρτουνιασμένη θάλασσα, το ζεστό ψωμί της μάνας, το παιδί που έψαχνε καβούρια, τις πλύστρες και τις αποκλειστικές νοσοκόμες, τα όνειρα, την τρυφερότητα και την αγάπη του γέροντα για την γριά του, την μοναξιά, τους φόβους, τις αρρώστιες, την φτώχεια, την ανέχεια, τις ματαιώσεις, το πλησίασμα, τα πρέπει, τα θέλω.

Μια πλούσια αναγνωστική απόλαυση.

Οφείλουμε να διαβάσουμε προσεκτικά αυτή την Αρτινή ποιητική φωνή.

Ο Γιάννης Ηλ. Παππάς γεννήθηκε στην Άρτα (Χαλκιάδες) το 1962. Τελείωσε το 1ο Λύκειο Τούμπας στη Θεσσαλονίκη. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Για δύο χρόνια παρακολούθησε μαθήματα ιταλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στα Πανεπιστήμια της Perugia και του Bari της Ιταλίας. Από το 1990 εργάζεται ως καθηγητής φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση. Υπήρξε συνδιευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού "Ελίτροχος" της Πάτρας (1993-1999). Από το 2002 μέχρι το 2015 ήταν πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Πάτρας.

Επίσης από το 2003 είναι εκδότης - διευθυντής του ηλεκτρονικού λογοτεχνικού περιοδικού "Διαπολιτισμός" (www.diapolitismos.net). Στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Τμήμα Φιλολογίας) έχει εκπονήσει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα το συγγραφέα Αντρέα Φραγκιά. Έχει οργανώσει πολλά συνέδρια και εκδηλώσεις στην Πάτρα, στην Αθήνα και αλλού. Μεταφράσεις και ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά (Εξώπολις, Η λέξη, Οδός Πανός, Ποίηση, Το Δέντρο, www.poiein.gr, www.diapolitismos.net). Κριτικά του κείμενα για νεοέλληνες συγγραφείς, έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Έχει μεταφράσει τα "Ποιήματα" του Cesare Pavese, εκδόσεις Printa, 2004. Μαζί με τον ποιητή Σωτήρη Παστάκα, μετέφρασε 12 σύγχρονους Ιταλούς ποιητές [περ. "Πλανόδιον", τχ. Δεκέμβριος 2007]. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2008, η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Στην άκρη του ονείρου". To 2011 κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική του συλλογή "Το ανεκτίμητο τίποτα". Το 2018 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη η πρώτη του συλλογή διηγημάτων "Θαμπές ζωές". Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και του Κύκλου Ποιητών.

Κώστας Τραχανάς




img

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ







img