«Το Γκόλεμ»: Γ. Μέιρινκ, Εκδόσεις Πηγή 2023
1890. Ο Αθανάσιος Πέρναθ είναι αδαμαντοκόπτης και ζει στο σκοτεινό Γκέτο της Πράγας. Ζει σε ένα μικρό σπίτι στην εβραϊκή συνοικία του Γκέτο, στο νούμερο 7 στη Χανπασγκάσε. Η καταθλιπτική και σκοτεινή ατμόσφαιρα από το σπίτι κυριεύει την ψυχή του…
Μια μέρα ένας άγνωστος του φέρνει ένα βιβλίο δεμένο με κάποιο μέταλλο, το οποίο ήταν χαραγμένο με ροζέτες και σφραγίδες και του οποίου το εξώφυλλο χρειάζεται επισκευή.
Ο Πέρναθ διαβάζει το βιβλίο. Το βιβλίο του μιλούσε όπως το όνειρό του, όμως με μεγαλύτερη διαύγεια και συνοχή. Σαν να τον ανέκρινε, έφτανε απευθείας στην καρδιά του. Από ένα αόρατο στόμα έβγαιναν λέξεις που μετατρέπονταν σε έμβιες οντότητας και πετούσαν κατευθείαν πάνω του. Έκαναν κύκλους και περνούσαν σαν όμορφα ντυμένες σκλάβες, για να βυθιστούν στο πάτωμα ή να εξαϋλωθούν μετατρεπόμενες σε μια ιριδίζουσα ομίχλη στον αέρα, με καθεμία να παραχωρεί τη θέση της στην επόμενη. Ορισμένες από τις φιγούρες που ξεχύνονταν από αυτό το αόρατο στόμα, ήταν αναστημένοι νεκροί, με τα σώματά τους τυλιγμένα σε νεκρικά ρούχα. Όταν σταματούσαν μπροστά του, άφηναν τα ρούχα τους να πέσουν, κοιτώντας πεινασμένα μέσα στην ψυχή του, με μάτια αρπακτικού που πάγωναν το μυαλό του…
Δεν ήταν πλέον το βιβλίο που του μιλούσε. Ήταν μια φωνή .Μια φωνή που ήθελε κάτι από αυτόν, το οποίο δεν μπορούσε να κατανοήσει όσο κι αν πάσχιζε. Η φωνή που άρθρωνε αυτές τις ορατές λέξεις ήταν νεκρή για όλη την αιωνιότητα και δεν είχε ηχώ!!!
Δεν υπάρχει διαφυγή από αυτή τη φωνή…
…Και τότε ο Πέρναθ αρχίζει να ταξιδεύει σε παράξενα όνειρα και εφιάλτες, να ταξιδεύει σε ένα χάος οραμάτων, παραισθήσεων και μαγείας, να βλέπει απείθαρχα πνεύματα, ακέφαλα φαντάσματα, νεκρικές μάσκες, αλλόκοτα πράγματα, αλλοπρόσαλλες φιγούρες, κακά, εχθρικά πνεύματα και μπροστά στα μάτια του να φτάνει στο σημείο να βλέπει μια αποκρουστική εικόνα, το πρόσωπο του περιβόητου και τερατώδες Γκόλεμ γύρω του.
Ο εαυτός του, που μάχεται διάφορα στοιχεία μέσα του, περνά από αυτή τη μεταβατική κατάσταση ανάμεσα στον βαθύ ύπνο και στην αφύπνιση. Περιπλανιέται αντί να ονειρεύεται. Η πραγματικότητα και η φαντασία γίνονται ένα.
«Εγώ… εγώ… ο Αθανάσιος Πέρναθ. Τρόμος με κυρίεψε σφίγγοντας μου τον λαιμό και η καρδιά μου ήταν έτοιμη να εκραγεί. Αυτά τα φασματικά δάχτυλα που ψηλάφιζαν τις χαραμάδες του εγκεφάλου μου είχαν πάψει πια την αναζήτησή τους. Παρ΄ όλα αυτά, μπορούσα ακόμη να αισθανθώ στα βάθη της σκέψης μου το κρύο άγγιγμά τους…»
Το σκοτάδι μέσα στο δωμάτιο του Πέρναθ είχε μετατραπεί σε έναν απέραντο κενό χώρο, στο κέντρο του οποίου καθόταν ο Πέρναθ στην πολυθρόνα του και μια γκρίζα σκιά, που στη θέση του κεφαλιού διέκρινε μια νεφελώδη σφαίρα κατάλευκης ομίχλης και αλλόκοτες μορφές που φορούσαν τηβέννους σκούρους μπλε και κόκκινου χρώματος, που σχημάτιζαν ένα ημικύκλιο. Η γκρίζα μορφή άπλωσε το χέρι της προς τον Πέρναθ, η χούφτα της ήταν γεμάτη με μικρούς σπόρους, κόκκινους με μαύρες βούλες, σε μέγεθος φασολιού. Τι σήμαινε αυτό;
Το ένστικτο της επιβίωσης του του έλεγε ότι θα τρελαινόταν από τον φόβο και τον τρόμο όταν θα έβλεπε το πρόσωπο του φαντάσματος κι όμως εκείνο, τον ήλκυε σαν μαγνήτη, αναγκάζοντάς τον να κοιτάζει τη λευκή ομιχλώδη σφαίρα ώστε να βρει εκεί μάτια, μύτη και στόμα. Παρά τις προσπάθειές του, η μορφή στεκόταν εκεί, χωρίς να μεταβάλλεται, χωρίς να κινείται, όμως αντιλαμβανόταν ότι όλα αυτά ήταν προϊόν της φαντασίας του ή παραισθήσεις.
Όλα αυτά, αν και όνειρο, έμοιαζαν σαν να τα έβλεπε, ενώ ήταν ξύπνιος. Μια απαίσια κατάσταση αφύπνισης, γλυκιά, αλλά ταυτόχρονα εφήμερη και βασανιστική…
Ήταν πραγματικά τρελός; Ή μήπως είχε πεθάνει; Ή μήπως ήταν ασυναρτησίες κάποιου σε παροξυσμό;
Το Γκόλεμ κυκλοφορούσε αναμεσά τους στο εβραϊκό Γκέτοτης Πράγας; Το υπερφυσικό Γκόλεμ εξαφανιζόταν στο παλιό σπίτι στο Αλτσουλγκάσε;
Υπάρχει κάτι σε αυτή τη συνοικία της πόλης της Πράγας…Κάτι που δεν μπορεί να πεθάνει και ζει εδώ, ανάμεσα στους κατοίκους της συνοικίας…
Τις ιστορίες του Γκόλεμ είναι δύσκολο να τις αφηγηθείς…
Το δέκατο έκτο αιώνα ένας ραβίνος χρησιμοποιώντας οδηγίες της καμπάλα, που είχαν χαθεί πριν από πολλά χρόνια, κατάφερε να φτιάξει έναν τεχνητό άνθρωπο, το Γκόλεμ, για να βοηθάει στο χτύπημα των καμπανών. Αλλά, δεν ήταν ολοκληρωμένος άνθρωπος και είχε μια ζωή μισή, σαν κάποιο φυτό. Αυτή η ζωή, λέει η ιστορία, πήγαζε από ένα μαγικό φυλαχτό που τοποθετούνταν πίσω από τα δόντια του κάθε μέρα και τραβούσε αυτό που ονομάζεται ελεύθερη αστρική δύναμη του σύμπαντος.
Ένα βράδυ, πριν τις προσευχές, ο ραβίνος ξέχασε να βγάλει το φυλαχτό από το στόμα του Γκόλεμ και εκείνο το έπιασε μανία. Διέσχισε μέσα στην οργή του τους σκοτεινούς δρόμους, συνθλίβοντας τα πάντα στο πέρασμά του, μέχρι που το πρόλαβε ο ραβίνος, έβγαλε το φυλαχτό και το κατέστρεψε. Τότε, το Γκόλεμ κατέρρευσε άψυχο. Το μόνο που παρέμεινε από αυτό ήταν ένα μικρό πήλινο ομοίωμα που μπορεί να το δει κάποιος στην Παλιά Συναγωγή της Πράγας…
Κάθε τριάντα τρία χρόνια κάτι συμβαίνει στους δρόμους της συνοικίας, όχι τόσο εξωπραγματικό ή αναπάντεχο, αλλά ο τρόμος είναι πολύ δυνατός τόσο για να τον εξηγήσεις όσο και για να τον δικαιολογήσεις. Ένα φάντασμα κάνει πάντα την εμφάνισή του, ένας εντελώς αλλόκοτος άνδρας, ξυρισμένος, με κιτρινωπό δέρμα, με μογγολικά χαρακτηριστικά, ρούχα μιας άλλης, ξεχασμένης εποχής. Έρχεται από την μεριά του Αλτσουλγκάσε, παραμονεύει στο Γκέτο ψηλαφώντας τριγύρω αλλόκοτα, με ένα παράξενο βάδισμα, σαν να φοβάται ότι θα πέσει και, ξαφνικά εξαφανίζεται. Επιστρέφει εκεί όπου ξεκίνησε σε ένα παλιό σπίτι, κοντά στη Συναγωγή.
Μια φορά, σε κάθε γενιά, μια πνευματική αναταραχή περνάει σαν αστραπή μέσα από το Γκέτο, παίρνοντας στην κατοχή της τις ψυχές των ζωντανών για κάποιον σκοπό που δεν γνωρίζουμε. Υιοθετεί τη μορφή του φαντάσματος που εμφανίζεται μπροστά στους ανθρώπους υπό τη μεταμφίεση μιας ανθρώπινης οντότητας, η οποία, κάποτε, πολλούς αιώνες πριν, ίσως, ζούσε εδώ στο Γκέτο και ποθεί να πάρει υλική μορφή. Ίσως, επίσης, παραμονεύει ανάμεσα στους ανθρώπους, κάθε μέρα, και δεν το γνωρίζουν.
Ο ξυρισμένος άνδρας με τα λοξά μάτια είχε χαρακτηριστικά τα οποία έμοιαζαν μυστηριωδώς στο Γκόλεμ. Η ίδια η συνείδηση αποστραγγίζεται σκόπιμα, ώστε να λάβει το φάντασμα του Γκόλεμ υλική υπόσταση. Όποιος έβλεπε την ανεξήγητη αυτή παρουσία βίωνε ένα παραλυτικό σοκ, ήταν σίγουρος ότι είχε αισθανθεί την ίδια του την ψυχή να αποχωρεί από το σώμα του και ότι, για μια στιγμή, είχε σταθεί απέναντί του και κοιτούσε το πρόσωπό του με χαρακτηριστικά μιας περίεργης οντότητας. Παρά τον τρομερό φόβο που βίωνε, ήταν απολύτως σίγουρος ότι αυτό που είδε ήταν ένα κομμάτι του ίδιου του του εαυτού…
Το Γκόλεμ σηματοδοτεί την αφύπνιση των νεκρών με τη ζωή που βρίσκεται στα βάθη του πνεύματος.
Σε αυτό τοονειρικό και σκοτεινό ταξίδι του ο Πέρναθ θα συναντήσει: το περιβόητο δωμάτιο χωρίς είσοδο, την τράπουλα ταρώ, τον Pagad, τα χρυσά ιερογλυφικά, την εικόνα μιας πέτρας που έμοιαζε με ένα κομμάτι λίπος, το Ζόχαρ δηλαδή το Βιβλίο του Μεγαλείου, την Νύχτα της Προστασίας, την ανάσα των κοκάλων της καμπάλα, το χρυσό ρολόι του Καρλ Ζότμαν του Τέκτονα, θα γίνει μια διάρρηξη και μια δολοφονία με μια λίμα, θα κλειστεί στην φυλακή, θα δει το βιβλίο Ιμπούρ και το Πνεύμα της Ζωής, θα κληρονομήσει μια περιουσία…
Διάφορες φιγούρες θα εμφανιστούν γύρω του για να τον βοηθήσουν ή να τον βλάψουν. Όπως ο ληξίαρχος Σεμαγιάχ Χιλέλ, η κόρη του η Μίριαμ, ο Εβραίος παλιατζής Άαρον Βάσερτρουμ, η Αντζελίνα, η Ροζίνα Μέτζελες η δεκατετράχρονη πόρνη με τα κόκκινα μαλλιά της η οποία ξετρέλαινε όλους τους νεαρούς, ο φοιτητής ιατρικής Ιννοκέντιος Χάρουσεκ, ο δόκτορ Σαβιόλι, ο κωφάλαλος καλλιτέχνης σιλουετών Γιάρομιρ Κβασνίτσκα, οι καλοί του φίλοι: Ζουάχ, Βριεσλάντερ και Προκόπ…
Η πραγµατικότητα και το όνειρο εισβάλλουν το ένα µέσα στο άλλο, µε διάχυτο εσωτερισµό και την τερατώδη µορφή του Γκόλεµ, άυλη και υλική, υπαρκτή και φευγαλέα, απτή και απροσδιόριστη να δεσπόζει στο βάθος της σκοτεινής Πράγας.
Ένα βιβλίο-σταθµός στον κόσµο του Fantasy, που ενέπνευσε αµέτρητους ανά τον κόσµο δηµιουργούς.
Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα φαντασία και τρόμου, με έντονα στοιχεία μυστικισμού και φόντο στο σκοτεινό γκέτο της Πράγας.
Το διαχρονικό bestseller της φανταστικής λογοτεχνίας!
Ένα τόσο μικρό βιβλίο με τέτοια μεγάλη επίδραση…
Ο Γκούσταβ Μέιρινκ γεννήθηκε στη Βιέννη το 1868 και πέθανε στο Στάρνμπενγκ το 1932. Ήταν νόθος γιος πολιτικού και μιας ηθοποιού του Βασιλικού Θεάτρου. Από το 1899 έως το 1902 εργάστηκε στην Πράγα ως τραπεζίτης. Το 1903 έγινε συντάκτης του «LiebenAugustin» στην Βιέννη και τον μεσοπόλεμο υπήρξε συνεργάτης του σατυρικού περιοδικού Simplissimus με το οποίο συνεργάστηκαν αρκετοί γνωστοί συγγραφείς μεταξύ των οποίων και ο Μπρεχτ. Το 1927 πέρασε από τον προτεσταντισμό στο βουδισμό Μαχαγιάνα. Ως συγγραφέας ακολούθησε τα χνάρια του Χόφμαν και του Πόε, ένας ρομαντικός αλλόκοτος ποιητής των ονείρων. Αντλούσε τα θέματά του από την προφορική παράδοση της παλιάς Πράγας, από το φανταστικό κόσμο της αντίπερα όχθης…
Κώστας Α. Τραχανάς
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ευχές της Αντιδημάρχου Αγγέλας Τσώλα για τις Άγιες Ημέρες του Πάσχα
Ο Δήμος Αρταίων φώτισε «μπλε» το Δημαρχείο για την Παγκόσμια Ημέρα Ευχής!
Πλύσιμο πλατειών και πεζοδρόμων στο κέντρο της Άρτας
«Ημέρα Φιλαρμονικών» με ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας
Συνάντηση Γ. Στύλιου με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίο στο Φανάρι
«Μπλε» το Δημαρχείο Αμφιλοχίας για την Παγκόσμια Ημέρα Ευχής
