Τελευταία Νέα
Αναρτήθηκε στις:14-11-25 13:49

«Σπίτι από βιβλία και πηλό»: Π. Βάσκες, Εκδόσεις Ψυχογιός 2025


Το βιβλίο αυτό είναι μια αυτοβιογραφία της συγγραφέως Πάουλα Βάσκες. Πρόκειται για μια άλλου τύπου γυναίκα, που είχε χαράξει ένα δικό της μονοπάτι: διάβασμα, διάβασμα, διάβασμα, εργαστήρια ποίησης, κήπο-σχολείο κεραμικής, βιβλιοπώλισσα, συγγραφέας…

Γράφτηκε η Βάσκες σε ένα εργαστήριο κεραμικής στο σπίτι της Μισάλ Κατζ, όπου τέσσερις μαθήτριες, τέσσερις γυναίκες πίνανε τσάι και συζητούσανε ενώ βυθίζανε τα χέρια στον πηλό και κάνανε κύκλους με το πινέλο πάνω σε έναν ακόμα νωπό δίσκο. Η χαρακτική είναι η τεχνική που άρεσε στην Βάσκες περισσότερο για τη διακόσμηση ενός κομματιού. Συνήθως γίνεται πάνω στον άψητο, άβαφο πηλό. Είναι μια άλλη μορφή γραφής.

Στα αρχαία χρόνια, η κεραμική θεωρούνταν μία από τις βουβές τέχνες, από αυτές που δεν απαιτούν λέξεις ή ήχους. Με τον καιρό τα κεραμικά στοιχεία άρχισαν να γεμίζουν με σχέδια, χαρακτικά, χρωματιστές γραμμές, μηνύματα και νοήματα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα αγγεία έχουν εσωτερικό ήχο, δονήσεις, που συνδέονται με τις αντίστοιχες του κατασκευαστή τους. Η βουβαμάρα της κεραμικής είναι απλώς εικονική.

Για αιώνες η κεραμική έφερε τη σφραγίδα της κληρονομιάς των θεών, συνδεδεμένη καθώς ήταν με τη λατρεία του ήλιου και τη δράση της φωτιάς. Η κεραμική έχει τη δύναμη της μεταμόρφωσης και της αναπαράστασης.

Ήταν η Βάσκες μπορχεσιανή προτού διαβάσει Μπόρχες…

Η λογοτεχνία για την Βάσκες δεν ήταν παιδική ηλικία ούτε καταγωγή, αλλά μοιραίος ορίζοντας, ένα παράθυρο προς ένα πιο πλατύ κομμάτι του κόσμου.

Άνοιξε δύο βιβλιοπωλεία, με τον Εσέκιελ Νάγια, στη Βαρκελώνη και στη Μαδρίτη. Πρώτα το 2019 στη Βαρκελώνη και αργότερα στη Μαδρίτη.

Δύο Αργεντινοί που ανοίξανε βιβλιοπωλεία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ωκεανού. Το όνομα των βιβλιοπωλείων ήταν Lata Peinada. Τα βιβλιοπωλεία διέθεταν μόνο λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία, βιβλία ανεξάρτητων Λατινοαμερικανών εκδοτών, βιβλία που δεν κυκλοφορούσαν στην Ισπανία και πρόθεση των δύο συνεργατών ήταν να αποτελούν ένα τόπο συνάντησης της κοινότητας, να φιλοξενεί συζητήσεις, παρουσιάσεις, εργαστήρια, αναγνώσεις, φεστιβάλ Λατινοαμερικάνικης Λογοτεχνίας…

Ομαδοποίησαν τα βιβλία με τις κλασικές ταμπέλες πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, εικονογραφημένα βιβλία.

Τι ακούγεται στα βιβλιοπωλεία της. Ένα από τα πρώτα πράγματα με τα οποία ασχολήθηκε με το που ανοίξανε ήταν να οργανώσει λίστες με μουσικά θέματα .Ήταν σχεδιασμένες σύμφωνα με τη μέρα και περιλαμβάνουν από εύθυμες τσακαρέρες μέχρι τραγούδια του Χόρχε Ντρέξλερ ή της Χουλιέτα Βενέγας, περνώντας από αργεντίνικο ροκ, ατμοσφαιρικές μπαγκουάλες, γουαϊνού, κούμπιες, γλυκιές μπατσάτες και κλασικά τανγκό. Η μουσική δημιουργεί ένα ανεξίτηλο χνάρι αναμνήσεων.

Τα βιβλία που της αρέσουν, αυτά που συστήνει, είναι εκείνα που περιέχουν μια κάποια ένταση: έναν παλμό, έναν σφυγμό, μια φιλοδοξία που διατρέχει το κείμενο. Όταν μιλάει για βιβλία, της αρέσει να κάνει επίκληση στο συναίσθημα που τα τροφοδοτεί. Να μιλάς για βιβλία όπως θυμάσαι τη βροχή στο πρόσωπό σου, μια διαφωνία, ένα θαυμάσιο γκολ, αυτή είναι μια αλάνθαστη μέθοδος.

Τα βιβλιοπωλεία δεν πρόκειται να πεθάνουν, αναγκαίο είναι να μεταμορφωθεί εκ νέου το κλασικό μοντέλο. Δεν αρκεί πλέον απλώς να σηκώνεις τα στόρια και να περιμένεις τον κόσμο να μπει, όπως κάνουν σε άλλες επιχειρήσεις. Πρέπει να προσφέρουν κάτι περισσότερο: μια εμπειρία συνάντησης, μια συζήτηση γύρω από το αγαπημένο αντικείμενο.

Η τριανταεπτάχρονη συγγραφέας είχε τις δικές της απώλειες, πρώτα η μητέρα της, μετά δύο αποβολές και μετά έχασε φίλους και φίλες. Είναι εύθραυστη και ήταν πληγωμένη. Κάνει σκέψεις, προβληματισμούς και απολογισμούς για την εγκυμοσύνη, την διαδικασία γονιμοποίησης, το σώμα της, τον αντιπηκτικό λύκο, την θηλυκή αρχή, την αναπαραγωγή της πατριαρχίας, τις αποβολές, την γέννηση και τον θάνατο, την θεά Λοσέλ -θεά της γονιμότητας της μήτρας, τις τελετουργίες για τη γονιμότητα, το πέρασμα θανάτου- γέννησης, την σκληρότητα του θανάτου που είναι απαραίτητη για την έλευση της άνοιξης, τον φεμινισμό, την μητρότητα και την τρέλα.

Πάντα αλλάζει κάτι όταν βρισκόταν μπροστά στη θάλασσα. Στη θάλασσα πήγε η συγγραφέας να γράψει όταν πέθανε η μητέρα της, σε ένα λιμάνι της Σικελία όπου η θάλασσα λέγεται mare. Στη θάλασσα πήγε για να ανοίξει ένα βιβλιοπωλείο, την πιθανότητα εκείνη να φέρει στο φως για αυτή μια νέα ζωή, δίπλα στις ακτές της Μεσογείου όπου η μητέρα λέγεται mare.

Στα βιβλία, στα τραγούδια των παιδικών χρόνων, στις ταινίες, στις γυναίκες τις μαθαίνουν να περιμένουν: τα έμμηνά τους, ύστερα, τους άντρες, να επιστρέψουν πάντα από τη δουλειά ή τον πόλεμο και τέλος, την εγκυμοσύνη, που χαρακτηρίζεται ως μια στιγμή ηρεμίας, μια ευκαιρία για περισυλλογή. Κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών η εντολή είναι να αφήνονται στην ευχαρίστηση της πλήξης, να είναι ζεστές, χωμένες πίσω από κουβέρτες και αφεψήματα από βότανα και ηλεκτρικά μαξιλαράκια, περιτριγυρισμένες από λουλούδια που, υποτίθεται, πλημμυρίζουν κάθε γωνιά των σπιτιών τους.

Η Βάσκες είχε ακούσει τις μαρτυρίες γυναικών συγγραφέων που δηλώνουν ότι η μητρότητα μειώνει τις πιθανότητες να γράψεις βιβλίο-, είναι όμως η εικόνα που λαχταράει η καρδιά της, η εικόνα στην οποία πραγματοποιείται η πιθανότητα να συνδέσει τους δύο αυτούς κόσμους. Πιστεύει ότι όπως το γράψιμο, η διαδικασία γονιμοποίησης, η εγκυμοσύνη, ένας σφυγμός που ανοίγει χώρο, η γέννηση ενός παιδιού ίσως να είναι επίσης μια τέχνη περιπλάνησης.

Η διαδρομή της στη μητρότητα είναι: προπονείται στην τέχνη της απώλειας, προπονείται στην έκπληξη, προπονείται στην απογοήτευση. Προπονείται στην τέχνη του χωρισμού, του παιδιού των δικών τους προσδοκιών, του παιδιού της δικής της ζωής, προπονείται στην τέχνη της τομής, στην ακρίβεια του χεριού, αναζητεί το νυστέρι, το δικό της κοφτερό μαχαίρι.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το μωρό τρέφεται από το σώμα της μητέρας, αλλά και από τις σκέψεις και τα φαντάσματά της. Η μητρότητα είναι ένας ριζοσπαστικός τρόπος ελπίδας.

Η Βάσκες είναι μια γυναίκα με επάγγελμα, μια γυναίκα με χρήματα, μια γυναίκα με το γράψιμό της, μια γυναίκα -χωρίς- παιδιά.

Η συγγραφέας πιστεύει ότι γράφει και με το σώμα. Γράφει με τα διαβάσματα αλλά και με κάθε δουλειά που έχει κάνει, με τα ατυχή ή θαυμάσια ταξίδια, με την απομάγευση της αγάπης και την απογοήτευση και την αρρώστια, με τον θάνατο της μητέρας, με τη σκιά του πατέρα, με τον πόνο των απωλειών και με το αίμα των αποβολών. Το γράψιμο δεν είναι πνευματική δραστηριότητα.

Η Πάουλα Βάσκες πιστεύει ότι οι γεννήσεις ανανεώνουν τον θάνατο.

Η σημασία του παιδιού είναι απροσμέτρητη.

Η Πάουλα Βάσκες μάς προσφέρει ένα συγκινητικό απομνημόνευμα για τη μεταμορφωτική δύναμη της λογοτεχνίας, το μοναδικό επάγγελμα του βιβλιοπώλη και τους διαφορετικούς τρόπους δημιουργίας και επανεφεύρεσης της ζωής.

Ένα λογοτεχνικό ταξίδι στον κόσμο της μητρότητας, των ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων και του φεμινισμού, στο οποίο μας καθοδηγεί η συγγραφέας μέσα από τη δική της διαδικασία μεταμόρφωσης και προβληματισμού, αμφισβητώντας τις προσδοκίες και διακηρύσσοντας την ελεύθερη επιλογή των γυναικών.

Ένα πραγματικά υπέροχο μυθιστόρημα, που σου ζεσταίνει την ψυχή.

Ένα μυθιστόρημα σμιλεμένο λέξη προς λέξη.

Εξαιρετικό. Καθηλωτικό.

Διαβάστε το.

H ΠΑΟΥΛΑ ΒΑΣΚΕΣ γεννήθηκε το 1984 στην Αργεντινή. Είναι συγγραφέας, βιβλιοπώλισσα και διαχειρίστρια πολιτιστικών οργανισμών. Είναι η συνιδρύτρια του βιβλιοπωλείου Lata Peinada, στη Βαρκελώνη και στη Μαδρίτη, που είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία. Έχει εκδώσει τη συλλογή διηγημάτων Lasuerte de lasmujeres (2017), για την οποία τιμήθηκε με βραβείο από το Fondo Nacional de las Artes της Αργεντινής, ενώ ο τίτλος προβλήθηκε στο εθνικό περίπτερο της χώρας στην Έκθεση της Φρανκφούρτης, και το μυθιστόρημα Las Estrellas (2019). Έχει αρθρογραφήσει σε περιοδικά όπως τα Cuadernos Hispanoamericanos, Infobae, Pliego Suelto και Revista Crisis, ενώ πλέον γράφει στο Abril, το λογοτεχνικό ένθετο του εντύπου El Periódico. Από το 2021 είναι η πολιτιστική ακόλουθος στην πρεσβεία της Αργεντινής στην Ισπανία.

Κώστας Α. Τραχανάς



img

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ