Ήταν παλιά επιθυμία μου η συγγραφή και η έκδοση ενός βιβλίου, αφιερωμένου στη ζωή και το έργο του αδελφού μου, ιδιαίτερα μετά το θάνατό του, το 2011. Παρότι μεγαλύτερός μου κατά δεκατρία χρόνια, μας συνέδεε όχι μόνο μεγάλη αγάπη αλλά και πνευματική συγγένεια. Αξιοποιώντας το προσωπικό του αρχείο, τις επιστολές του και ποικίλα τεκμήρια, καθώς και έργα του από διάφορες συλλογές, πραγματώθηκε αυτή η επιθυμία. Το βιβλίο, τετράχρωμο, 264 σελίδων μεγάλου σχήματος, κυκλοφορεί από τις «Ελληνικές Ομοιογραφικές Εκδόσεις», με την εξαιρετική επιμέλεια του κ. Νίκου Χατζηγεωργίου και των συνεργατών του.

Η δυσκολία έγκειται στο να μη φορτιστεί ο λόγος συναισθηματικά και να μη χαθεί η αντικειμενικότητα. Θεωρώ ότι απέφυγα αυτούς τους σκοπέλους. Αν και η πολυκύμαντη ζωή του αδελφού μου είναι όντως μυθιστορηματική, πρόθεσή μου δεν ήταν να γράψω ένα κείμενο με στοιχεία μυθοπλασίας. Ο λόγος, παραμένοντας βιωματικός και πιστός στην αλήθεια, εξιστορεί τη συγκλονιστική πορεία ενός σπουδαίου και συνάμα τραγικού καλλιτέχνη. Η παράθεση πολλών αυτούσιων αποσπασμάτων από τις επιστολές του καθιστά την προσέγγιση αμεσότερη και εναργέστερη.

Ο ζωγράφος και χαράκτης Ματθαίος Φλωράκης (1935-2011) υπήρξε καλλιτέχνης με ευρύ και ποιοτικό έργο, ιδιαίτερα γνωστός στην Κεντρική Ευρώπη. Αρχικά, από πατρική επίδραση, ακολούθησε το στρατιωτικό στάδιο, αποφοιτώντας από τη Σχολή Ευελπίδων ως ανθυπολοχαγός. Καθώς όμως η ιδιοσυγκρασία του ήταν τελείως διαφορετική, εκμεταλλεύτηκε λόγους υγείας για να αποστρατευτεί, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή και τελικά έφυγε για το Παρίσι. Εκεί, μέσα σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες, σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική στην École Nationale des Beaux Arts και διακόσμηση, υαλογραφία και αφίσα στην École des Arts Appliqués de la Villede Paris. Νυμφεύτηκε Γερμανίδα και απέκτησε έναν γιό. Προβλήματα οικογενειακά, φόρτος εργασίας, αλλά και εσωτερικές συγκρούσεις, τον οδήγησαν στον αλκοολισμό και τελικά στην κατάποση μεθανόλης, με αποτέλεσμα την απώλεια της όρασής του και την πρόωρη διακοπή της καριέρας του.

Δούλευε πάντα εντατικά, πολλές ώρες κάθε μέρα, δεδομένου ότι συντηρούσε την οικογένειά του αποκλειστικά με την τέχνη του. Υπήρξε εξέχων καλλιτέχνης. Πέρασε με επιτυχία από τον Κυβισμό, τιθασεύοντάς τον με πλαστικότητα στη δική του εξπρεσιονιστική εκδοχή, για να κατακτήσει στη συνέχεια τις κορυφές του Φανταστικού Ρεαλισμού, με την καλπάζουσα φαντασία του και τη χρωματική του ευαισθησία. Δραστηριοποιήθηκε κυρίως στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ελβετία, την Αυστρία και τη Μύκονο. Πραγματοποίησε πάνω από 60 ατομικές εκθέσεις και έλαβε μέρος σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων σε διάφορες χώρες του κόσμου. Έργα του από κρατικές αγορές υπάρχουν σε συλλογές και μουσεία ευρωπαϊκών πόλεων. Από τις πολλές σημαντικές στιγμές της καριέρας του, αναφέρω ενδεικτικά τη φιλοξενία του επί εξάμηνο για εργασία και έκθεση στο Rothrist, Aargau της Ελβετίας (1972), την ένταξή του στο Gruppe 70 του Βερολίνου και τη συμμετοχή με αυτό σε πολλές εκθέσεις σε διάφορες χώρες, τη διδασκαλία χαρακτικής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ακτής Ελεφαντοστού, την εγκατάσταση εργαστηρίων χαρακτικής στη Δυτική Αφρική και, βέβαια, την Γκαλερί Αργώ της Μυκόνου.

Ο Μαθιός, όπως τον φωνάζαμε εμείς και οι φίλοι του, ήταν ένας καλλιτέχνης μποέμ και αντισυμβατικός. Καθώς οι συνθήκες της ζωής στο Δυτικό Βερολίνο‒οικογενειακές και σκληρά επαγγελματικές‒ τον ανάγκαζαν σε επώδυνους συμβιβασμούς, αισθανόταν ένα σκοινί στο λαιμό του να τον πνίγει. Δεν μπορούσε να αντέξει την αστικοποίηση και την ωφελιμιστική κοινωνία, τη γερμανική «οργανωμένη ευτυχία» όπως χαρακτηριστικά την αποκαλούσε. Συχνά νοσταλγούσε το Παρίσι, την Ελλάδα και τη Μύκονο.

Κάθαρση κατά πρώτον εσωτερική, συμφιλίωση δηλαδή με τον εαυτό μας, όταν αυτός μάχεται με την αλλοτρίωση, με τις έσωθεν και τις έξωθεν λόγχες. Κάθαρση έπειτα συλλογική, αγώνας πνευματικής ανύψωσης της κοινωνίας μέσω της τέχνης. Ενδεικτικά, μεταφέρω μία φράση από επιστολή του: «Μόνο η δημιουργία θα μας ξεσκλαβώσει από το μικρόβιο του χρόνου. Μόνο αυτή μένει πάντα, ενάντια στη φθορά, αγγίζει την αθανασία».

Το έργο του, γνωστό και αναγνωρισμένο στην Κεντρική Ευρώπη, δεν έχει πάρει ακόμη την πρωτεύουσα θέση που δικαιούται στη χώρα μας. Ο ίδιος ποτέ δεν επεδίωξε την αυτοπροβολή του. Ποτέ δεν ενέδωσε στον πειρασμό να δομήσει την εικόνα του με υλικά αφιστάμενα από την αλήθεια και το ήθος. Υπήρξε στενά συνδεδεμένος με τη Μύκονο της χρυσής καλλιτεχνικής ακμής της, στις δεκαετίες 1960 και 1970. Διατηρούσε τη γνωστή Γκαλερί Αργώ (Galerie Argo) στο Ματογιάννι, από κοινού με τον ζωγράφο Luis Orozco, και συμμετείχε ενεργά στην κίνηση του εκεί Montparnasse Bar-expo τού γλύπτη Μανώλη Πεταλά. Σε λίγες μέρες, στις 9 Οκτωβρίου, ώρα 20:00, ο Δήμος Μυκόνου διοργανώνει, με αφορμή το βιβλίο μου, βραδιά αφιερωμένη σ’ αυτόν, στη Δημοτική Αίθουσα στο Ματογιάννι, με ομιλητές τον ζωγράφο Μάνθο Γαΐτη, το συγγραφέα Δημήτρη Ρουσουνέλο και εμένα.