100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη

Αν ο ήχος ενός λαού είναι ένα δέντρο - ένα πεύκο - το λαϊκό τραγούδι είναι η ρετσίνη που στάζει από την πληγή του. Είναι τα δάκρυα του δέντρου. Είναι τα δάκρυα που ανακουφίζουν τον λαό γιατί τα νιώθει στα καυτά μάγουλά του σαν βάλσαμο που δροσίζει, ανακουφίζει και τελικά δυναμώνει την πίστη και την ελπίδα...».
Ο Μίκης Θεοδωράκης, μέχρι και το 1967 που συλλαμβάνεται από τη χούντα, είναι ανεξάντλητος. Mε ιερή αφοσίωση καλλιεργεί με όλες τις δυνάμεις του μια τέχνη που ανυψώνει τον λαό. Καταφέρνει και γίνεται ο οδηγός και ο πρωτεργάτης μιας νέας, μαχόμενης τέχνης στη μουσική, σε μια εποχή που ποτέ άλλοτε το πολιτικό σύνθημα δεν δέθηκε τόσο πολύ με την Τέχνη.
Δημιουργεί κύκλους τραγουδιών, λαϊκά ορατόρια... Αρχιπέλαγος, Επιφάνια, Πολιτεία Α' & Β', Μικρές Κυκλάδες, Ρωμιοσύνη, Άξιον Εστί, Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν, Λιποτάκτες, είναι μόνο μερικά από τα έργα της περιόδου. Η πρώτη λαϊκή συναυλία σε γήπεδο είναι γεγονός και είναι δικιά του. Παράλληλα διευθύνει ορχήστρες και συμφωνικά σύνολα. Δίνει συναυλίες συμφωνικής μουσικής για τους εργάτες και τους φοιτητές. Δεν σταματά να γράφει μουσική και τραγούδια για τον κινηματογράφο, το θέατρο και το αρχαίο δράμα. Γράφει στίχους και κείμενα γύρω από τις απόψεις του και τους προβληματισμούς για την Τέχνη. Γυρίζει την Ελλάδα και όλο τον κόσμο (ΕΣΣΔ, Κούβα, Κύπρος). Μάχεται με τους «Λαμπράκηδες» και εκλέγεται βουλευτής με την ΕΔΑ.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ανάμεσα σε Παρίσι, Αθήνα και Λονδίνο δεν σταματά λεπτό να γράφει μουσική. Ο «Επιτάφιος» του Ρίτσου του είχε δείξει τον δρόμο. Ξέρει καλά σε ποιους θέλει να απευθυνθεί με την Τέχνη του. Θέλει να προσεγγίσει, να φωτίσει τον δρόμο του λαού που δοκιμάστηκε, «όπως δοκιμάζεται το σίδερο στη φωτιά», που τα συναισθήματά του φούσκωναν «αληθινός υπόγειος ποταμός», του λαού που είχε καταφέρει να αγγίξει, με το όπλο στο χέρι, τους πιο «τολμηρούς οραματισμούς» του...
Επιζητά να κάνει έργο κοινωνικό, έργο πολιτικό, έργο, δηλαδή, που θα απευθύνει προοδευτικά, πρωτοπόρα πολιτικά μηνύματα πλατιά στον λαό και που ταυτόχρονα θα έχει διαπαιδαγωγητικό χαρακτήρα: Θα ανεβάζει το αισθητικό, πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο του λαού, έτσι ώστε εκείνος να «συνειδητοποιεί πόσο χάος χωρίζει αυτό που είναι από αυτό που θα έπρεπε και θα μπορούσε να είναι!». Με αυτό το κριτήριο επεξεργάζεται τη μορφή, τις φόρμες και τεχνοτροπίες που θα υπηρετούσαν αποτελεσματικότερα τον σκοπό του.
Βασίλης Ζιώβας
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ