Του Ντίνου Γιώτη, δημοσιογράφου-συγγραφέα Οσημαντικότερος ναός της αρχαίας Αμβρακίας ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα Πύθιο Σωτήρα και δέσποζε στο δημόσιο χώρο της πόλης. Σήμερα τα απομεινάρια του βρίσκονται στο κέντρο της Άρτας, ανάμεσα σε πολυκατοικίες, κοντά στην πλατεία Κιλκίς. Από τις όποιες ανασκαφές έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην πόλη, συμπεραίνεται ότι σημαντικά μέρη της αρχαίας Αμβρακίας (δρόμοι, οικίες, δημόσια κτίρια) βρίσκονται θαμμένα κάτω από την σύγχρονη Άρτα.
Ο ναός του Απόλλωνα ήταν μεγαλοπρεπής, δωρικού ρυθμού, περίπτερος, με πρόναο και επιμήκη σηκό. Είχε κατεύθυνση Α-Δ και διαστάσεις 44 x 20,75 μ. Στο βάθος του σηκού διατηρείται η θεμελίωση του βάθρου για το άγαλμα ή το σύμβολο του Απόλλωνα. Από το μνημείο σώζεται μόνο η κρηπίδα και η ευθυντηρία, αφού ήδη από τους πρώιμους χριστιανικούς χρόνους άρχισε να λιθολογείται, καθώς χρησίμευσε ως λατομείο, ενώ την ίδια περίοδο επάνω στα αρχαία ερείπια κατασκευάσθηκαν και κεραμοσκεπείς τάφοι. Από τα ελάχιστα αρχιτεκτονικά μέλη που σώθηκαν συμπεραίνουμε ότι οι κίονες και ο θριγκός ήταν πώρινοι. Με βάση κυρίως τις ομοιότητες που παρουσιάζουν οι αναλογίες του κιονόκρανου με τα κιονόκρανα του ναού της Αφαίας και της Προναίας των Δελφών, ο ναός χρονολογήθηκε γύρω στο 500 π.Χ., στους υστεροαρχαϊκούς δηλαδή χρόνους.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία ζητήσαμε από το πρόγραμμα ChatGPT της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) να «αναστηλώσει» για χάρη μας το ναό και εκείνη μας εικονοποίησε ό,τι βλέπετε στις φωτογραφίες.
Υ.Γ. Βέβαια, η αξιοπιστία του προγράμματος είναι ένα ζήτημα...