Γράφει ο Χαράλαμπος Κασίμης*
Μάλλον δεν φαίνεται να πηγαίνουν καλά τα πράγματα για την αμερικανική γεωργία, κι ας υποσχόταν ο Τραμπ ότι η “great” εμπορική του πολιτική δασμών θα ωφελούσε και τους αγρότες των ΗΠΑ, οδηγώντας τους σε «υπέροχες μέρες στο χωράφι».
Μόλις μερικά 24ωρα πριν, τα αντίμετρα της Κίνας και οι υψηλοί (στο 135%) δασμοί της στις εισαγωγές αμερικανικών αγροτικών προϊόντων ανάγκασαν την υπουργό Γεωργίας Μπρουκ Ρόλινς να παρέμβει και να δηλώσει ότι εξετάζονται μέτρα στήριξης των αγροτών, ότι «όλα είναι στο τραπέζι» και ότι βρίσκονται σε μια περίοδο αβεβαιότητας, στην οποία χρειάζεται μάλλον να ληφθούν αποφάσεις για την οικονομική βοήθεια προς τους αγρότες.
Ξέχασε ότι και στην πρώτη θητεία του ο Τραμπ, σε μια μικρότερης έντασης εμπορική διαμάχη με την Κίνα, αναγκάστηκε να δαπανήσει 28 δισ. δολάρια για τη στήριξη των Αμερικανών αγροτών ενισχύοντας το εισόδημα και τις τιμές των αγροτικών προϊόντων τους.
Παρά την εκλογική τους στήριξη στον Τραμπ και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, οι Αμερικανοί αγρότες εξέφρασαν πολύ νωρίς την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις των δασμών στον Καναδά και το Μεξικό, στις εξαγωγές και στο εισόδημά τους, αλλά και για την αντιμεταναστευτική πολιτική του Τραμπ, που δυσχέραινε την απασχόληση των μεταναστών - με δεδομένο μάλιστα το μεγάλο ποσοστό των οποίων απασχολείται στην αμερικανική εντατική γεωργία και στην βιομηχανία κρέατος.
Η αβεβαιότητα, τα «μπρος-πίσω» των αποφάσεων, η ισχυρή ανταποδοτική αντίδραση Κίνας, Καναδά, Μεξικού απειλούν τελικά τις εξαγωγές των ΗΠΑ στις χώρες αυτές, που απορροφούν το 50% περίπου των συνολικών αγροτικών εξαγωγών τους, ενώ παράλληλα αναμένεται να οδηγήσουν και σε απώλειες στις διεθνείς αγορές υπέρ των ανταγωνιστών τους όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Αυστραλία αλλά και η ΕΕ, όπως έγινε και στην πρώτη θητεία Τραμπ.
Ας σημειωθεί, όπως γράφει και ο Τάσος Χανιώτης, ότι η σύνθεση των εξαγωγών των ΗΠΑ είναι κυρίως χύδην εμπορευμάτων, συγκεντρώνεται σε τέσσερα προϊόντα (σόγια, αραβόσιτο, βόειο κρέας, ξηρούς καρπούς) με τέσσερις κύριους εισαγωγείς (Καναδά, Μεξικό, Κίνα, ΕΕ), ενώ η σύνθεση των εισαγωγών είναι αυτή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας με ισχυρότερη ανοδική πορεία που επηρεάζεται λιγότερο από τις συναλλαγματικές τιμές. Αυτή η εικόνα είναι ενδεικτική της αδυναμίας της αμερικάνικης γεωργίας να ανταποκριθεί τα περασμένα χρόνια στις διαφοροποιούμενες καταναλωτικές τάσεις της αμερικάνικης κοινωνίας.
Ως εκ τούτου φαίνεται ότι μια πολιτική υψηλών δασμών στα αγροτικά προϊόντα θα έχει ως συνέπεια την πτώση των εξαγωγών για τους παραγωγούς και την αύξηση των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων για τους καταναλωτές.
Χαράλαμπος Κασίμης, ομότιμος καθηγητής Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας & Αγροτικής Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών