Ανακοίνωση εξέδωσε η παράταξη «Κοινό των Ηπειρωτών» για τις απευθείας αναθέσεις και την ανάγκη αύξησης της διαφάνειας και του ελέγχου, στην οποία αναφέρει:
«Η ύπαρξη πληροφοριακών συστημάτων, η διασύνδεσή τους και η δημόσια διάθεση των δεδομένων είναι απαραίτητα για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και την ενίσχυση της διαφάνειας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι δημόσιες συμβάσεις όπου είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να γνωρίζουμε συγκεντρωτικά ανά φορέα τα ποσά των δαπανών, το είδος της σύμβασης, το είδος της διαδικασίας ανάθεσης, το πλήθος ανά κατηγορία των συμβάσεων.
Ειδικά για τις απευθείας αναθέσεις, που σημειώνουν έξαρση τα τελευταία χρόνια, η δυνατότητα αυτή θα βοηθούσε το δημόσιο έλεγχο και την εμπέδωση της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας από την πλευρά των φορέων.
Φαίνεται πως η κυβέρνηση της ΝΔ άργησε να αντιληφθεί τα ζητήματα αυτά παρά το γεγονός ότι η έκθεση 4/2023 από το Ελεγκτικό Συνέδριο έδειχνε ότι υπάρχει πρόβλημα με τις απευθείας αναθέσεις και την καταχρηστική χρήση τους σε πολλές περιπτώσεις.
Να επισημάνουμε ακόμη ότι η υπερβολική και μη αναγκαία σε πολλές περιπτώσεις χρήση της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης από τους φορείς ευνοήθηκε από τις νομοθετικές αλλαγές της κυβέρνησης της ΝΔ οι οποίες από τον Ιούνιο του 2021 αύξησαν τα όρια των ποσών της απευθείας ανάθεσης.
Φτάσαμε στον Αύγουστο του 2024, όπως προκύπτει από το δημοσίευμα της εφημερίδας Ναυτεμπορικής, για να δοθεί η απαραίτητη προσοχή στις απευθείας αναθέσεις και στις δημόσιες συμβάσεις που συνάπτουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πλέον, όπως αναφέρεται, οι δημόσιες συμβάσεις θα αναρτώνται στην ειδική πλατφόρμα του «Κόμβου Παρακολούθησης Επιδόσεων Τοπικής Αυτοδιοίκησης deiktesOTA.gov.gr» του υπουργείου εσωτερικών.
Η ενημέρωση του Κόμβου Επιδόσεων θα γίνεται από το Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) δύο φορές τον χρόνο και, συγκεκριμένα, κάθε έξι και δώδεκα μήνες. Για τον λόγο αυτόν, όπως ορίζει σχετική ΚΥΑ που τέθηκε σε ισχύ στις 30 Αυγούστου, από τον Κόμβο Επιδόσεων του υπουργείου Εσωτερικών θα λαμβάνονται από το πληροφοριακό σύστημα του ΚΗΜΔΗΣ τα παρακάτω στοιχεία ανά φορέα ΟΤΑ:
1) Πλήθος συμβάσεων ανά είδος σύμβασης ως εξής: έργα, μελέτες, προμήθειες, τεχνικές ή λοιπές συναφείς υπηρεσίες, υπηρεσίες.
2) Καταχωρισμένη και επεξεργασμένη αξία των συμβάσεων ανά είδος σύμβασης.
3) Πλήθος συμβάσεων ανά είδος διαδικασίας ανάθεσης.
4) Καταχωρισμένη και επεξεργασμένη αξία των συμβάσεων ανά είδος διαδικασίας ανάθεσης.
5) Τα ανωτέρω υπό στοιχεία 1-4 για τις τροποποιήσεις των συμβάσεων.
Η πρώτη αποστολή στοιχείων περιλαμβάνει τα στοιχεία του έτους 2023 και του πρώτου εξαμήνου του 2024 που θα διατεθούν σωρευτικά στον Κόμβο Επιδόσεων, εντός 90 ημερών από τη δημοσίευση της ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση 60824/2024 - ΦΕΚ 4958/Β/29-8-2024).
Η εφημερίδα αναφέρει επίσης ότι οι πρακτικές των ΟΤΑ απασχόλησαν και το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο σε έρευνά του διαπίστωσε πλήθος παρατυπιών και υπέρογκο αριθμό απευθείας αναθέσεων καθώς και το γεγονός ότι οι δημόσιες συμβάσεις μπήκαν στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ως «Κοινό των Ηπειρωτών», ζητάμε τα δεδομένα που καταχωρούνται στον Κόμβο Παρακολούθησης Επιδόσεων Τοπικής Αυτοδιοίκησης να είναι ανοιχτά και προσβάσιμα από όλους τους πολίτες ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότερη πρόσβαση στις αποφάσεις ανάθεσης και τα στοιχεία, με δυνατότητα λήψης συγκεντρωτικών δεδομένων. Αυτό θα επιτρέψει την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων γρήγορα και ανά τακτά χρονικά διαστήματα, συμβάλλοντας τα μέγιστα στη διαφάνεια αλλά και τη λογοδοσία από τους φορείς. Άλλωστε η τεχνολογία μας παρέχει αυτές τις δυνατότητες.
Τέλος και σχετικά με το ζήτημα του μεγάλου αριθμού απευθείας αναθέσεων στην Περιφέρεια Ηπείρου, η πάγια θέση της παράταξή μας «Κοινό των Ηπειρωτών» ήταν και είναι ο περιορισμός των απευθείας αναθέσεων, η χρήση της διαδικασίας σε περιπτώσεις που είναι απολύτως αναγκαίες και τεκμηριώνονται επαρκώς, η διαφάνεια και η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος».