Διανύουμε το 4ο κύμα μιας φονικής πανδημίας, διαβάζουμε κι ακούμε διαρκώς ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας υπολειτουργεί, στρέφουμε τις ελπίδες μας στους ήρωες της υπόθεσης αυτής, τους υγειονομικούς, κι ευχόμαστε να αντέξουν όσο περισσότερο γίνεται υπό τις αντίξοες αυτές πρωτόγνωρες συνθήκες. Η Άρτα ξέρουμε τόσα χρόνια ότι διαθέτει ένα καλό νοσοκομείο, όμως ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί τώρα στο Γ.Ν. Άρτας; Μήπως η εικόνα που βγαίνει προς τα έξω είναι ωραιοποιημένη; Και δεν το λέω τυχαία αυτό, αλλά μεταφέρω δημόσια τα λόγια μιας επιστήμονα, μιας έγκριτης γιατρού, που πάντα μιλάει με αλήθειες! Αναφέρομαι στη Διευθύντρια της ιατρικής Υπηρεσίας του Γ.Ν. Άρτας και Διευθύντρια της Πνευμονολογικής Κλινικής, Αύρα Λυκούρη, με την οποία επικοινώνησα τηλεφωνικά, σε μια επίσημη δημοσιογραφική συνομιλία που ξεπέρασε τη μισή ώρα κι όπου η ίδια μου μετέφερε όσα ανήκουστα βιώνουν οι παθολόγοι και οι πνευμονολόγοι του Γ.Ν. Άρτας τη δύσκολη αυτή περίοδο του 4ου κύματος της πανδημίας. Αφού επί σαράντα λεπτά άκουγα όσα ένιωθα ότι την έπνιγαν, την ενημέρωσα ότι θα δημοσιοποιήσω όσα μου είπε με την ελπίδα να υπάρξουν λύσεις από τους ιθύνοντες. Χρέος των δημοσιογράφων είναι να προβάλλουν τα κακώς κείμενα, όπου και όταν υπάρχουν, και να ενημερώνουν τους πολίτες για αυτά, ώστε να ασκηθούν έστω και έμμεσα με τη βοή του λαού οι κατάλληλες πιέσεις και να διορθωθούν εν τέλει αυτά! Αυτός είναι και ο σκοπός του κειμένου που διαβάζετε τώρα κι εύχομαι ολόψυχα οι ευθύνες που αναλογούν, σε όποιον ή όποιους αναλογούν, να αναληφθούν επιτέλους και να δοθούν λύσεις τώρα, όχι αύριο! Διότι, αύριο θα είναι αργά…!
Το συγκεκριμένο κείμενο αφορά το Γενικό Νοσοκομείο Άρτας και τον τιτάνιο αγώνα, πραγματικά τιτάνιο, που δίνουν καθημερινά οι τέσσερις παθολόγοι και οι τρεις πνευμονολόγοι του Γ.Ν. Άρτας, υπό αντίξοες συνθήκες, χωρίς καμία απολύτως χείρα βοηθείας, για να σώσουν όλους εμάς από την πανδημία. Οφείλω να εξάρω στο σημείο αυτό το έργο όλου του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού όλων των κλινικών του Γ.Ν. Άρτας, που εδώ και περίπου δύο χρόνια έχουν υπερβάλει εαυτόν πέφτοντας στη μάχη κατά της πανδημίας με όλες τους τις δυνάμεις, με ατελείωτες εφημερίες που διαρκούν περισσότερο από το συνηθισμένο, με λίγα ρεπό για ξεκούραση, με την κόπωση και την αυξημένη πίεση να είναι οι αντίπαλοι εχθροί τους σε καθημερινή βάση.
“Έχουμε φθαρεί ψυχολογικά και σωματικά”, δήλωσε η κα Λυκούρη και συνέχισε “οι συνθήκες είναι πιο δύσκολες από κάθε άλλη φορά, δεν υπάρχουν κρεβάτια, ράντζα τριγύρω, συνθήκες με τις οποίες δεν μπορείς να δουλέψεις, η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική από αυτήν που βγαίνει προς τα έξω, όχι μόνο για το νοσοκομείο αλλά και για την κοινωνία γενικά… Στην Άρτα έχουμε τραγικό πρόβλημα! Με το πιστοποιητικό εμβολιασμού στο χέρι, ζουν οι εμβολιασμένοι πολίτες την ελευθερία του εμβολιασμού. Ποια ελευθερία του εμβολιασμού; Πάνω από τα μισά θετικά κρούσματα είναι εμβολιασμένοι. Μπαίνουμε με το πιστοποιητικό σε όλους τους κλειστούς χώρους, τρώμε, πίνουμε, κλαμπ, μπαράκια και στο τέλος γεμίζει το νοσοκομείο Άρτας. Στα επιβεβαιωμένα κρούσματα που έρχονται στο νοσοκομείο, η πλειοψηφία των θετικών είναι εμβολιασμένοι. Και κολλάνε και τους άλλους, γιατί ίσως να μην έχουν και συμπτώματα. Να το ξεκαθαρίσουμε όμως, ότι στους νοσηλευόμενους οι ανεμβολίαστοι είναι περισσότεροι από τους εμβολιασμένους, και στους διασωληνωμένους εκεί οι ανεμβολίαστοι είναι πολύ περισσότεροι. Είναι πολλά τα παράλογα, τα οποία δεν ξέρω γιατί συμβαίνουν. Τα νοσοκομεία λειτουργούν με τεράστιες ελλείψεις. Στην Πνευμονολογική Κλινική είμαστε μόνο τρεις γιατροί και δεν είναι δυνατό να εφημερεύουμε όλο το μήνα! Η Πνευμονολογική συνεχίζει τη λειτουργία της με πολλά προβλήματα, γενικά όλο το νοσοκομείο της Άρτας έχει προβλήματα. Εμείς συνδράμουμε τους Παθολόγους, βοηθώντας όσο μπορούμε στα θετικά και τα ύποπτα περιστατικά που έρχονται κάτω στα ιατρεία για εξέταση”.
Ρωτήσαμε τη Διευθύντρια της Πνευμονολογικής Κλινικής του Γ.Ν. Άρτας εάν τους τελευταίους μήνες έχει δει αν έχουν υπάρξει αλλαγές προς το καλύτερο όσον αφορά την εύρυθμη λειτουργία του Γ.Ν. Άρτας, τόσο στην Πνευμονολογική Κλινική όσο και στην Παθολογική Κλινική, μιας που οι δύο αυτές κλινικές αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους στη διαχείριση της πανδημίας. Να θυμίσουμε ότι στα τέλη Ιουνίου η Διευθύντρια της Παθολογικής Κλινικής και νυν Διευθύντρια της Κλινικής Covid, Ελένη Αθανασίου, μαζί με τον παθολόγο Ευάγγελο Ρώτα είχαν υποβάλει τις παραιτήσεις τους μιας που τα προβλήματα σχετικά με τη λειτουργία της Παθολογικής Κλινικής είχαν διογκωθεί μετά και το δεύτερο καθολικό lockdown, με αποτέλεσμα η κατάσταση να είχε φτάσει στις αρχές καλοκαιριού στο απροχώρητο. Τότε, ο Διοικητής του Γ.Ν. Άρτας, Ευάγγελος Ντάκουλας, σε συνέντευξή που μου παραχώρησε είχε δηλώσει ότι τα προβλήματα αυτά είναι εσωτερικά (εννοώντας της οικογένειας μεταφορικά του νοσοκομείου) και θα βρεθούν λύσεις. Ο καιρός πέρασε, οι μήνες πέρασαν, οι δύο παθολόγοι ανακάλεσαν τις παραιτήσεις τους περιμένοντας και προσδοκώντας τις λύσεις να έρθουν. Η ίδια η κα Αθανασίου πριν δύο εβδομάδες όταν ανεβήκαμε για ρεπορτάζ στο Γ.Ν. Άρτας, μου ανέφερε σε συζήτηση που είχαμε ότι καμία αλλαγή δεν έγινε. Η κα Λυκούρη επιβεβαιώνει με τη σειρά της το γεγονός αυτό δηλώνοντας “Όχι, καμία αλλαγή δεν έχει γίνει, μα πώς να γίνει; Πουθενά δεν έχει γίνει… Εμείς χαρακτηριστικά, από τον περασμένο Μάρτιο που έφυγε μία πνευμονολόγος, έχουμε μείνει τρεις πνευμονολόγοι. Κλινική με τρεις γιατρούς δεν δουλεύει, πρέπει να κάνεις 10 και 11 εφημερίες, πόσο καιρό να το κάνεις; Οι παθολόγοι είναι τέσσερις κι έχουν να κάνουν ένα σωρό, αυτά δεν γίνονται πουθενά στον κόσμο! Κατά τ’ άλλα, πάντα αυτό λένε “όλα καλά κι όλα ωραία!”. Όταν ρωτήσαμε την κα Λυκούρη πώς τα βγάζουν πέρα οι παθολόγοι, αλλά και οι πνευμονολόγοι, με τόσα περιστατικά, αλλά και με τον αυξημένο αριθμό εισαγωγών στην Κλινική Covid, σε συνδυασμό με όλα τα ύποπτα κρούσματα που έρχονται για εξέταση, η απάντηση ήταν αποκαρδιωτική αλλά ειλικρινής “Πώς να τα βγάζουμε…; Ό,τι μπορούμε κάνουμε όπως έχει γίνει τώρα το πράγμα...Είναι δύσκολη η κατάσταση, δύσκολη…”
Όταν τη ρωτήσαμε για το ποιες απαντήσεις έχουν πάρει από τη Διοίκηση του νοσοκομείου και από την 6η ΥΠΕ για το πρόβλημα αυτό, η ίδια απάντησε “Τί να πούνε; Τί να μας πούνε; Κάνουν προκηρύξεις, όμως δεν έρχονται γιατροί! Αντίθετα, με τις προκηρύξεις έφυγαν γιατροί. Πρέπει να δουν γιατί δεν έρχονται γιατροί στο νοσοκομείο της Άρτας, αυτό πρέπει να τους προβληματίσει… Εγώ έχω καταλάβει ότι κανένας δεν θέλει να έρθει στο Γ.Ν. Άρτας… Για μας είχε βγει μια θέση πνευμονολόγου όπου κανείς δεν δήλωσε ενδιαφέρον, πάει αυτή τώρα η θέση, και βγήκε μετά νέα με αβέβαια αποτελέσματα, θα μάθουμε σε τρεις τέσσερις μήνες. Αυτό πρέπει να προβληματίσει τους υπεύθυνους!!!”
Με αφορμή τα λόγια αυτά, ρωτήσαμε την κα Λυκούρη για τη βοήθεια που δήλωνε ο Ιατρικός Σύλλογος Άρτας ότι ήθελε να προσφέρει από την αρχή της πανδημίας στο Γ.Ν. Άρτας, μια βοήθεια που δεν βρήκε -όπως δήλωσε κατά το παρελθόν ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Άρτας, κ. Χαρμπής – θετική ανταπόκριση από το Γ.Ν. Άρτας για λόγους που μέχρι στιγμής δεν έχουν διευκρινιστεί δημόσια. Τώρα, πάλι ο Ιατρικός Σύλλογος επανέρχεται και δηλώνει παρών να συνδράμει το Γ.Ν. Άρτας. Η απάντηση της κας Λυκούρη ήταν ξεκάθαρη “Ποιοι ιδιώτες γιατροί; Αυτά που λένε ότι θέλουν να βοηθήσουν; Εγώ δεν έχω δει κανέναν ιδιώτη γιατρό από την Άρτα ούτε να βοηθάει ούτε να εμφανίζεται… Βοήθεια δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής από πουθενά, αυτό είναι το μόνο σίγουρο! Έγινε μια συνάντηση με τον Ιατρικό Σύλλογο, εγώ δεν ήμουν παρούσα, όπου όπως έμαθα, εκδηλώθηκαν καλές προθέσεις και επιθυμίες και τέτοια, αλλά… Στην πράξη πού είναι η βοήθεια; Σε αυτές τις συνθήκες λέω θέλω να βοηθήσω κι έρχομαι αύριο να το κάνω, δεν είναι “να το δούμε”, να το μελετήσουμε και να το οργανώσουμε…”
Όταν τη ρωτήσαμε για συγκεκριμένο πνευμονολόγο που είχε ανακοινωθεί δημόσια από τον Ιατρικό Σύλλογο ότι θα συνδράμει το Γ.Ν. Άρτας όταν για πρώτη φορά ζητήθηκε από την πολιτεία από ιδιώτες γιατρούς να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα δημόσια νοσοκομεία, και μάλιστα του είχαμε πάρει κι εμείς συνέντευξη ως τον πρώτο ιδιώτη που θα συνέδραμε το Γ.Ν. Άρτας, η κα Λυκούρη απάντησε “Ο ιδιώτης πνευμονολόγος που είχε ακουστεί ότι θα έρθει, υπέγραψε σύμβαση και στις δύο μέρες παραιτήθηκε”. Δεδομένου ότι είχα ψάξει το θέμα εκτενώς, ενημέρωσα την κα Λυκούρη για τις απαντήσεις που είχα λάβει επίσημα από τον κ. Χαρμπή για το θέμα, ότι συγκεκριμένα ο πνευμονολόγος ήθελε να βοηθήσει αλλά μόνο για κάποιες ώρες μέσα στη μέρα, αφού κι ο ίδιος είχε ιατρείο. Αυτό δεν έγινε δεκτό από το Γ.Ν. Άρτας, με αποτέλεσμα να αποχωρήσει ο ίδιος. Η κα Λυκούρη ξεκαθάρισε τα πράγματα, δηλώνοντας “Όταν οι ιδιώτες γιατροί λένε ότι θέλουν να βοηθήσουν, δεν σημαίνει να έρθουν να κάνουν μια ώρα εφημερία να με ξεκουράσουν εμένα, αλλά σημαίνει να αναλάβουν εφημερία, να συμμετέχουν στην εφημερία! Όταν αναλαμβάνεις να έρθεις να κάνεις εφημερία, είναι συγκεκριμένες οι ώρες που πρέπει να κάνεις εφημερία, δεν γίνεται να ζητήσει κάποιος να κάνει λίγες μόνο ώρες, ποιος θα καλύψει τις υπόλοιπες ώρες της εφημερίας του; Εμείς για παράδειγμα όχι μόνο κάνουμε την εφημερία μας τώρα και την ολοκληρώνουμε, αλλά επειδή είμαστε λίγοι και δεν μπορούμε να πάρουμε ούτε ρεπό, καθόμαστε και αρκετές ώρες πιο πολλές πάνω από την εφημερία μας. Στην Πνευμονολογική, χρειαζόμαστε κάποιον να καλύψει τις εφημερίες του τέταρτου γιατρού που έφυγε, αυτό χρειαζόμαστε. Δεν θέλουμε ψυχολογική βοήθεια να έρχεται κάποιος να μας κάνει παρέα στην εφημερία και να πίνουμε καφέ μαζί. Θέλουμε κάποιον να αναλάβει εφημερίες, δεν μπορεί να κάνει 7; ας κάνει 3, ας κάνει έστω και μία, δεκτή κι αυτή! Ακόμη και μία εφημερία, ελάφρυνση είναι για μας, αλλά το ωράριο είναι συγκεκριμένο, δεν το φτιάχνουμε εμείς. Για να μην λέω μόνο για μας, οι παθολόγοι είναι τέσσερις και έχουν δύο κλινικές Covid και μια Παθολογική Κλινική που είναι διάσπαρτη σε όλο το νοσοκομείο! Τα κρεβάτια της Παθολογικής είναι διάσπαρτα σε όλες τις κλινικές! Αυτοί είναι σε χειρότερη κατάσταση από εμάς, εμείς θα κάνουμε 10-11 εφημερίες το μήνα αλλά στην τελική έχουμε τους ασθενείς μας, κάπως θα τα καταφέρουμε. Οι παθολόγοι ξεκινούν από τον τέταρτο όροφο και διακτινίζονται… Ένας γιατρός παθολόγος στην εφημερία πού να πρωτοπάει; Στον τρίτο και τον τέταρτο όροφο είναι οι κλινικές Covid, που για να μπεις εκεί δεν είναι εύκολη υπόθεση, πρέπει να ντυθείς, να φορέσεις ειδική στολή, να πάρεις τις προφυλάξεις σου, είναι ολόκληρη διαδικασία για να μπεις μέσα στις κλινικές Covid. Ο παθολόγος που εφημερεύει πρέπει να δει όλους τους ασθενείς στις δύο κλινικές Covid, μετά να δει όλους τους ασθενείς της Παθολογικής Κλινικής που βρίσκονται σε κρεβάτια διάσπαρτα σε όλες τις υπόλοιπες κλινικές του νοσοκομείου και ταυτόχρονα είναι υπεύθυνος και για τα έκτακτα παθολογικά που έρχονται αλλά και για τα θετικά νέα περιστατικά που καταφτάνουν στα εξωτερικά ιατρεία! Η κατάσταση είναι τραγική! Καμία λύση, αδιέξοδο. Έχουμε χάσει τον εαυτό μας!”
Όσον αφορά τους παθολόγους, μας έκαναν εντύπωση τα λόγια της κας Λυκούρη γιατί είχαμε μείνει με τις επίσημες ανακοινώσεις φορέων ότι θα υπήρχε βοήθεια στους παθολόγους, ιδίως μετά τη θύελλα που ξέσπασε το καλοκαίρι με τις παραιτήσεις των δύο εξ αυτών. Γνωρίζαμε ότι το καλοκαίρι αναμενόταν να έρθει η νέα παθολόγος που είχε αποδεχτεί τη θέση από τις 13 προσλήψεις που είχαν ανακοινωθεί στο παρελθόν, και η οποία εκείνη την περίοδο που είχε ξεσπάσει θύελλα με τις παραιτήσεις των δύο παθολόγων, έκανε εξειδίκευση στο “Αττικόν” και θα ερχόταν, μετά από πιέσεις αρμόδιων φορέων, περίπου ένα μήνα αργότερα, ώστε να φύγει λίγο το βάρος από τους τέσσερις παθολόγους τότε. Η κα Λυκούρη μας ενημέρωσε ότι μέχρι στιγμής, πέντε μήνες μετά τα γεγονότα του καλοκαιριού, η νέα παθολόγος δεν έχει έρθει! “Δεν γνωρίζω τί έχει συμβεί με το διορισμό της, δεν γνωρίζω πού βρίσκεται η ίδια τώρα, όμως ακόμη δεν έχει εμφανιστεί στο Γ.Ν. Άρτας”, τόνισε η κα Λυκούρη. Επιπρόσθετα, όσον αφορά τον παθολόγο που είχε σταλεί εκείνη την περίοδο από το Κέντρο Υγείας Άρτας να συνδράμει με τις υπηρεσίες του το Γ.Ν. Άρτας βοηθώντας τους παθολόγους που τότε είχαν φτάσει στο αμήν υποβάλλοντας οι δύο από αυτούς την παραίτησή τους, η κα Λυκούρη μας ενημέρωσε ότι ο συγκεκριμένος παθολόγος δεν προσφέρει πια τις υπηρεσίες του στο Γ.Ν. Άρτας. “Ο ίδιος έχει φύγει πολύ καιρό τώρα, ερχόταν 4 με 5 ώρες το μεσημέρι στα εξωτερικά ιατρεία μόνο, η ιστορία αυτή έχει λήξει καιρό τώρα…”, επεσήμανε η κα Λυκούρη.
“Εμείς είμαστε πλήρως απογοητευμένοι, αυτή είναι η αλήθεια”, τόνισε η κα Λυκούρη. “Οι υγειονομικοί των κλινικών που εμπλέκονται σε όλον αυτόν το χαμό με τα περιστατικά Covid είμαστε απογοητευμένοι. Βοήθεια δεν βλέπουμε από πουθενά, παλεύουμε μεταξύ μας ποιος να κάνει τί και πώς να το κάνει. Ο κόσμος έχει δίκιο να φωνάζει, εκεί στο ιατρείο όπου εξετάζονται τα θετικά και ύποπτα κρούσματα υπάρχουν πολλές δυσλειτουργίες, δηλαδή μπορεί να έρθει κάποιος να εξεταστεί και να περιμένει τρεις ώρες, γιατί δεν υπάρχουν χώροι! Ο ασθενής δεν θα καθίσει να σκεφτεί τί φταίει, θα τα βάλει με το γιατρό και με τη νοσηλεύτρια. Είναι τρία τέσσερα δωματιάκια κοντά στην είσοδο του νοσοκομείου που έχουν οριστεί ως χώρος εξέτασης ύποπτων κρουσμάτων και θετικών, όμως είναι πολύ μικρός ο χώρος δεν φτάνει. Δηλαδή μέχρι να μπει κάποιος θετικός, μέχρι να κάνει ακτινογραφία, μέχρι να βγουν οι εξετάσεις, μέχρι να δούμε αν είναι για εισαγωγή ή όχι, μπορεί να περάσουν τρεις ώρες, το δωμάτιο αυτό κλείνει μετά μέχρι να καθαριστεί… Απ’ έξω μπορεί να υπάρχουν 10 άτομα να περιμένουν. Δεν υπάρχουν λύσεις, γιατί δεν υπάρχουν χώροι, κι αυτές οι λύσεις που ζητάμε δεν βρίσκονται τώρα όταν υπάρχει το πρόβλημα… Αυτές οι λύσεις βρίσκονται πριν δημιουργηθεί το πρόβλημα, κάθε φορά πέφτουν τα κρούσματα και μετά νομίζουμε ότι δεν θα ξαναβρεθούμε σε αυτή τη θέση, όμως τελικά βρισκόμαστε σε χειρότερη, γιατί τώρα είμαστε σε χειρότερη”.
Κλείνοντας τη συζήτησή μας, επεσήμανα στην κα Λυκούρη -νιώθοντας σε πόσο άσχημη ψυχολογική κατάσταση βρισκόταν εκείνη τη στιγμή υπό το βάρος των γεγονότων- ότι δεν είναι ευθύνη των γιατρών η εύρεση λύσεων σε τόσο σημαντικά προβλήματα κι ότι δεν πρέπει να παίρνουν το βάρος πάνω τους, γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει η Διοίκηση του νοσοκομείου και η 6η ΥΠΕ, η ίδια μας απάντησε “Αναγκαστικά το παίρνουμε πάνω μας, ποιος θα το πάρει πάνω του, που πρέπει να δοθούν λύσεις στον κόσμο που έρχεται;” Στο σημείο αυτό τη ρωτήσαμε αν αισθάνεται απογοητευμένη από τις κινήσεις της Διοίκησης και γενικότερα. “Εκ των πραγμάτων. Αφού τα προβλήματα δεν λύνονται...; Αλλά διογκώνονται...; Δηλαδή κάθε φορά είναι σαν να μας πιάνουν στον ύπνο τα γεγονότα και οι καταστάσεις. 60 κρούσματα κάθε μέρα στην Άρτα είναι τρελός αριθμός για την Άρτα, από ένα σημείο και πέρα είναι μη διαχειρίσιμη η κατάσταση. Και να θέλουμε να βοηθήσουμε, τα όρια δεν είναι ανεξάντλητα, είμαστε και κάποιας ηλικίας οι περισσότεροι, και να θέλουμε να βοηθήσουμε, μερικές φορές δεν γίνεται. Και τις προηγούμενες φορές είχαμε ασθενείς και από άλλες περιοχές, τώρα 60 κρούσματα στην Άρτα είναι πολλά, είναι δύσκολη η κατάσταση, πολύ δύσκολη!”.