«Είναι Άνθρωποι οι Λέξεις»: B. Α. Τάτσης, Ποίηση, Εκδόσεις ΕΝΤΥΠΩΣΙΣ 2025

«Να καθηλώνω τη σκέψη με λέξεις είναι για μένα φυσιολογικό, όπως η αναπνοή. Αν δεν το κάνω, ασφυκτιώ». Λουί Αραγκόν
«Ποίηση είναι
ο τρόπος να κινδυνεύομε,
η μαντική της γλώσσας,
το αλφάβητο
της κραυγής που επιπλέει,
η μαγεία της δημιουργίας.
Ποιητής είναι αυτός που μπορεί
ν' αποσπάσει μορφές από το πλήθος,
ο ωτακουστής στο σκοτεινό δάσος
ο βουτηχτής βαθιάς θάλασσας,
ο σώζων και σωζόμενος,
πηγή και ανάσα για τους άλλους,
ο τραγωδός ανάμεσα στη σιωπή,
ο τυφλός ραψωδός που νιώθει, κυρίως,
το τρομερό κάτω από το ωραίο.
Ποιητές είναι
οι ορώντες τα σημάδια στον τρόπο,
οι ολιγαρκείς ψαράδες,
οι μεγάλοι έφηβοι υπνοβάτες που
''αγριεύουν'' το ''πουλί της ποιήσεως'',
όσοι αγρυπνούν και ονειρεύονται». Ελένη Βακαλό
Αγαπώ την ποίηση.
Γιατί δεν περιγράφει, δημιουργεί.
Είναι σαν τα σύντομα κείμενα
Των προσωκρατικών
Σημειώσεις που απευθύνονται
Σε ήδη υποψιασμένους
Ίσως και υπόψη του ίδιου του ποιητή.
Mονόλογοι που προσμένουν αποδέκτη Μονόλογοι που απευθύνονται
Στο πέρα από το συνειδητό
Και περιέχουν δυνητικά το μη προσβάσιμο.
Κάθε ποίημα μια γέφυρα
Μια μαρτυρία.
Απεγνωσμένο διάβημα επικοινωνίας.
Οι ποιητές γράφουν τη Βίβλο της εποχής μας. Ψαλμωδούν τα συμβάντα. Συνομιλούν με το παρελθόν. Αφουγκράζονται το παρόν. Οραματίζονται το μέλλον. Συχνά γίνονται προφήτες του. Οι καλοί ποιητές έχουν το χάρισμα να αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία και να την κάνουν να ακούγεται σαν συλλογική.
«…Κι αν η αδιαφορία βαραίνει
θυμήσου
είναι άνθρωποι οι λέξεις εκείνες οι μακρινές
οι σιωπηλές μεσ΄ από την απουσία τους
μεσ΄ από την απουσία των άλλων…»
Ολόκληρη η ζωή του Βασίλη Τάτση μπαίνει στο χαρτί. Συνομιλεί στο χαρτί με όλους αυτούς που αγάπησε -Αλκαίος, Σολωμός, Νίτσε, Βιττκενστάιν, Προυστ, Στάινμπεκ, Ελύτης, Σεφέρης, Καβάφης, Πλάτων, Αναγνωστάκη, Κατσαρός, Παπαδιαμάντης, Ρ.Παππά, Δ.Παπακωνσταντίνο, Γκανάς, Εμπειρίκος, Ι.Καζούο, Κιουρτσάκης, Γ. Κουτρούμπας, Σ.Στασινός, Ν.Βασιλείου κ.α.- με όλα όσα τον πόνεσαν, και κυρίως εξετάζει στο μικροσκόπιο τη διαδικασία της γραφής. Μέσα στο έργο του και έξω απ΄ αυτό…
Ένας τέτοιος ποιητής είναι και ο συγγραφέας με φιλοσοφικό υπόβαθρο και λογοτεχνική ευαισθησία, καθηγητής Βασίλης Α. Τάτσης (ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής…). Σε εξαντλούν η άπλετη χάρη, η ομορφιά και το βάθος της σοφίας του. Ποιήματα που τα διαβάζεις, τα κουβαλάς μέσα σου και σε προστατεύουν δια παντός.
Προσπαθεί, με τη γραφή, ο Β. Τάτσης να δημιουργήσει τον δικό του αυτόνομο κόσμο, έξω από το διχασμό της νόμιμης/μη νόμιμης άποψης για την ύπαρξή του, του μύθου και της αλήθειας. Να εξωτερικεύσει τις φαντασιώσεις του. Η γραφή έχει γι΄ αυτόν, αρχικά, αυτή την απελευθερωτική λειτουργία που θα συνεχίσει να έχει και σε όλη του τη ζωή.
«…Η ζωή σου
μια αυτιστική ευφορία
μια σχιζοφρενική σκιαμαχία
μια σαρκοβόρα αυτοαναφορικότητα
η ζωή σου
-αν αυτό είναι ζωή.
Ένας σωσίας σφετερίζεται τις μέρες σου
όπως εσύ καθίστασαι περιττός
στην ίδια τη ζωή σου
σαν είδωλο διχοτομημένο
αγνοώντας το νόημα της δυστυχίας σου
ξεχνώντας την ανάγκη σου για ελευθερία
έγκλειστος σ΄ένα λαβύρινθο
σ΄ένα σπίτι που θέλεις να υπάρχεις
χωρίς κανέναν».
Η συλλογή ποιημάτων του συμπατριώτη μας Βασίλη Α. Τάτση «Είναι άνθρωποι οι λέξεις» είναι ένα ημερολόγιο στοχασμών και συναισθημάτων. Ένα συναρπαστικό και οραματικό έργο που επαναβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης. Ένα ταξίδι ανάμεσα σε ποιήματα που μοιάζουν άλλοτε σαν ψίθυροι και άλλοτε σαν κραυγές, λέξεις που οργανώνουν το χάος και προσπαθούν να μετατρέψουν την αγωνία σε μορφή, λέξεις που διερευνούν τη διάλυση του κόσμου, την αποξένωση, την παρακμή της ηθικής και την κοινωνίας, λέξεις που είναι πνεύμα, λέξεις που αντιστέκονται στη ζωή την προορισμένη για κατανάλωση, λέξεις που είναι άνθρωποι. Ομορφιά στη γλώσσα.
Από το σκοτάδι της αναζήτησης μέχρι τη χαραμάδα του φωτός, κάθε ποίημα χτίζει μια γέφυρα επικοινωνίας – με τον εαυτό, με τον άλλον, με την εποχή μας.
Τα ποιήματα αυτής της συλλογής προέκυψαν, ως διαμαρτυρία και ως αντίσταση στην προχειρότητα και στην έλλειψη σεβασμού με την οποία χρησιμοποιούμε τις λέξεις – και τη γλώσσα μας φυσικά - στην καθημερινή μας ζωή.
Οι λέξεις είναι μουσική, μέτρα, ρυθμοί και ποιητικά μορφήματα, που δεν συνάδουν πάντα με την κοινότοπη κι αποδεκτή τους κωδικοποίηση. «Είναι πολλών ανθρώπων παιδιά οι λέξεις μας», γράφει ο Σεφέρης θέλοντας να δείξει την παράδοση, την προσωπικότητα των λέξεων, τη γνώση και το σεβασμό που απαιτεί η χρήση τους.
Σε μια εποχή που λέξεις και αξίες χάνουν το νόημά τους η ποίηση του Βασίλη Τάτση αντιστέκεται. Χρειαζόμαστε την ευεργετική πνευματική ματιά του Βασίλη Τάτση κι ένα παθιασμένο ταξίδι στην ποίησή του, για να έχουμε μια άγκυρα σωτηρίας σ΄ αυτούς τους ταραχώδεις καιρούς. Ανάμεσα στο κακό και στο καλό η απόσταση είναι ο άνθρωπος, εσωστρεφής και δομικά αντιφατικός, πηγή φωτός αιρετικής φαντασίας μέσα στη σκιά των χλομών απαγορεύσεων και του καθωσπρεπισμού, σε ένα στατικό σύμπαν. Ο ποιητής πρέπει να είναι περισσότερο παρά ποτέ όχι αυτός που εμπνέεται αλλά αυτός που εμπνέει…
«…Άνθρωποι νάρκισσοι
με μια ομορφιά βαθύτατα άσχημη
τυρβάζοντες περί παντός και πασών
χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
Σκοτεινοί εαυτοί, ψυχικά αναλφάβητοι
Άνθρωποι
που δεν διάβασαν ποτέ τους
ένα ποίημα».
Λόγος λιτός, γρήγορος, διεισδυτικός. Σκληρός ως κυνικός, τρυφερός έως θρηνητικός. Αλλά πέρα για πέρα αληθινός. Με τον καταιγισμό και τον δυναμισμό της γλώσσας του δεν σου αφήνει περιθώρια να δηλώνεις άγνοια. Η ειρωνεία, το πικρό χαμόγελο δεν είναι τεχνικές γραφής, είναι σύνθημα αντίστασης.
Σύναξη αξιών, ηθικών παραγγελμάτων, εμπειριών ζωής, συναισθημάτων, βιωμάτων, προτροπών, διαπιστώσεων, αφορισμών, γνωμικών διατυπώσεων, λόγοι του προοράν, μέσα σε ένα λυρικό περιτύλιγμα το καθένα, εικονοποιούν άσφαλτα το στοχαστικό τοπίο του ποιητή και μεταγγίζουν τη μαχόμενη, εξεγερμένη αγωνία του στις διανοητικές και συγκινησιακές προσλαμβάνουσες των αναγνωστών του.
Τα ολιγόστιχα ποιήματα της συλλογής, περιγράφουν την μόνιμη ταλάντευση ανάμεσα στην ευτυχία και την απειλή απώλειάς της, στο φως και στο σκοτάδι, στην πραγματικότητα και στις ψευδαισθήσεις, στις λέξεις με περιεχόμενο ή δίχως ουσία, στην εμπιστοσύνη και στην προδοσία, στους ήχους και στη σιωπή, στην κατάρρευση και στην επαναφορά, στα πρόσωπα από ήλιο και από βροχή κι ομίχλη.
«…Πώς έγινε ο καινούριος αιώνας
γυάλινος καναπές με σκέψεις δειλές
δοξασίες μόδες μετοχές μασημένες τροφές
και δίχτυα χρυσά
πως έγινε αναίσθητη η καρδιά αυτού του λαού
και με τ΄ αυτιά βαριάκουσαν
κι έκλεισαν τα μάτια τους
για να μη δούνε με τα μάτια
κι ακούσουν με τ΄ αυτιά
και καταλάβουν με την καρδιά
πώς έγινε ο καινούριος αιώνας».
Η ποιητική αυτή συλλογή κατακτά τόσο καίρια και αδιάκοπα τη δυνατότητα της αφαίρεσης, αλλά και κατορθώνει οι λέξεις και η σιωπή, η ποίηση κι ο ρεαλισμός να είναι ισοβαρείς.
Απλά ποιήματα να ξεδιψάς σ΄αυτή τη συννεφιασμένη ζωή με τον φουρτουνιασμένο καιρό. Σύντομες βινιέτες, μικρά τηλεγραφήματα που χαϊδεύουν τον ορίζοντα με αγκάθια και λησμονιές, με λεπτότατους στροβίλους και ουρανομήκη εγκαρτέρηση. Το κάθε ποίημα της συλλογής είναι μια ευλογία ριγμένη στον ουρανό. Και είναι και μια αποκάλυψη που επιπλώνει το μέλλον…
Ποιήματα με φωτοστέφανα πληρότητας...
Το βιβλίο αυτό δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη και δικαίωμα.
Ξεχωριστή ποιητική συλλογή, με ιδιαίτερο βάθος, που αξίζει να διαβάσετε.
Ο Βασίλειος Α. Τάτσης γεννήθηκε στη Γραμμενίτσα το 1956. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και υπηρέτησε ως φιλόλογος σε πολλά Γυμνάσια και Λύκεια της Πατρίδας μας. Αρθρογραφεί επί σειρά ετών σε εφημερίδες και περιοδικά του τοπικού Τύπου, ιδιαίτερα στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος». Το βιβλίο του «Μικρή Πατρίδα» είναι μια οφειλή στο χωριό του, που τον γέννησε, τον ανέθρεψε και τον σπούδασε. Άλλο έργο του: «Το Φως στα Μάτια των Άλλων».
Κώστας Α. Τραχανάς
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ