Αναρτήθηκε στις:19-03-25 14:49

Η ιστορική και θρησκευτική σημασία της λαμπάδας στο Ορθόδοξο Πάσχα


Το Πάσχα πλησιάζει και για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς αποτελεί την σημαντικότερη γιορτή, πιο σημαντική κι από τα Χριστούγεννα, καθώς αφορά την Ανάσταση και την πνευματική αναγέννηση. Ένα αγαπημένο έθιμο, μέσα στα πολλά της Ανάστασης, είναι κι η πασχαλινή λαμπάδα και για πάμε να δούμε πού έχει τις ρίζες της και πώς συνδέει το παρελθόν με το παρόν.

Ιστορική προέλευση της λαμπάδας


Η χρήση του φωτός σε θρησκευτικές τελετές ανάγεται στην αρχαιότητα. Στην Αρχαία Ελλάδα και Ρώμη δάδες και κεριά χρησιμοποιούνταν σε Ιερές τελετές ενώ και στον Ιουδαϊσμό το κερί είχε συμβολικό ρόλο στον εορτασμό της “Χανουκά”. Στον Χριστιανισμό το φως έγινε σύμβολο της θεϊκής παρουσίας με τα κεριά να ενσωματώνονται στις λατρευτικές πρακτικές ήδη από τους πρώτους αιώνες.


Κατά τη Βυζαντινή περίοδο τα κεριά χρησιμοποιούνταν ευρέως σε εκκλησιαστικές τελετές κι από εκεί πέρασαν και στην Αναστάσιμη Λειτουργία. Όταν τα κεριά είναι κάπως μεγαλύτερα τα λέμε λαμπάδες. Η πρακτική της μεταφοράς του Αγίου Φωτός από τον Πανάγιο Τάφο στα Ιεροσόλυμα και η διανομή του στις εκκλησίες ανάγεται στον Μεσαίωνα και συνεχίζεται βέβαια, όπως όλοι ξέρουμε, μέχρι σήμερα.

Θρησκευτική σημασία της λαμπάδας


Η λαμπάδα που ανάβει με το Άγιο Φως τη νύχτα της Ανάστασης αποτελεί κεντρικό στοιχείο της λατρευτικής εμπειρίας του Ορθόδοξου Πάσχα. Το φως συμβολίζει τον Χριστό, "το Φως του Κόσμου" και την νίκη του επί του θανάτου. Οι πιστοί μεταφέρουν το Φως στα σπίτια για να έχουν συμβολικά την Θεία Φώτιση.


Στην ελληνική παράδοση η πασχαλινή λαμπάδα συνδέεται άμεσα με τον ρόλο του νονού ή της νονάς, που την προσφέρουν ως δώρο στο βαφτιστήρι. Αυτή η πράξη συμβολίζει τη συνεχιζόμενη πνευματική καθοδήγηση του αναδόχου προς το παιδί. Οι λαμπάδες παλαιότερα ήταν απλές, λευκές και λιτές, ενώ σήμερα συχνά διακοσμούνται με παιχνίδια, κορδέλες ή ακόμα και θεματικές φιγούρες, ακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις με μια πραγματικά τεράστια γκάμα στο εμπόριο (δείτε π.χ. εδώ).

Όλα τα έθιμα, κι έτσι κι η λαμπάδα, είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο εχθές και το σήμερα, ανάμεσα στην παράδοση και στον σύγχρονο τρόπο ζωής, μεταφέροντας νοήματα και σημασίες τα οποία έχουν μια διαχρονική αξία.



img

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ