Αναρτήθηκε στις:08-11-24 17:11

Συνέντευξη του Τηλέμαχου Χυτήρη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη


Ο Τηλέμαχος Χυτήρης γεννήθηκε στις Κουραμάδες της Κέρκυρας το 1945. Είναι γιος του Γεράσιμου Χυτήρη, σημαντικού ανθρώπου των γραμμάτων. Σπούδασε γεωπονική στην Πίζα και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στη Φλωρεντία, με καθηγητή τον Ουμπέρτο Έκο. Εκεί έγραψε τα πρώτα του ποιήματα μετέχοντας σε διαγωνισμούς ιταλικής ποίησης. Η πρώτη του συλλογή Ποιήματα εκ προμελέτης εκδόθηκε το 1973 (Κέδρος)˙ έκτοτε έχει εκδώσει 9 ποιητικές συλλογές και το πεζό Ημερολόγιο μιας επιστροφής (Μελάνι, 2017). Από το βιβλιοπωλείον της Εστίας επανακυκλοφόρησαν το 2023 η μετάφρασή του των Ιταλικών Ποιημάτων του Γιώργου Σαραντάρη και η συγκεντρωτική έκδοση των Ποιημάτων του. Το 1993 εκλέχτηκε βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε εκπρόσωπος Τύπου του Ανδρέα Παπανδρέου και πολλές φορές υπουργός (Τύπου, Πολιτισμού) μέχρι το 2012, οπότε αποχώρησε από την πολιτική. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά και ρουμανικά.

Ποια ήταν τα πρώτα σας διαβάσματα και η πρώτη σας επαφή με την ποίηση;


Μικρός μου προκαλούσε ενδιαφέρον η βιβλιοθήκη του πατέρα μου στην Κέρκυρα. Με κάποιες ενοχές, γιατί ήταν βιβλία για μεγάλους, έριχνα ματιές στα βιβλία αυτά. Μεταξύ αυτών ήταν κι ένα μικρό έγχρωμο, βίπερ της εποχής, με ένα γέρο γενειοφόρο ασπρομάλλη στο εξώφυλλο. Ο τίτλος ήταν ‘’Φύλλα χλόης’’ και συγγραφέας ο Walt Whitman. Δεν ήταν σαν τα ποιήματα του σχολείου και μου άρεσε να το διαβάζω και να χάνομαι μέσα σε αυτό. Μετά γνώρισα τη ποίηση Σολωμού, Κάλβου, Μαβίλη κλπ. την επτανησιακή δηλαδή σχολή κι αργότερα βέβαια μεγαλώνοντας όλους τους γνωστούς σύγχρονους ποιητές από τον Καρυωτάκη μέχρι σήμερα.

Πότε ξεκίνησε το ταξίδι σας στη συγγραφή; Και οι πρώτες δημοσιεύσεις;


Αργά. Όταν φοιτούσα στη Φλωρεντία επί δικτατορίας. Μέσα στην αντιδικτατορική δράση δε παραμελούσα να διαβάζω τους Ιταλούς λογοτέχνες. Κάποια στιγμή σημείωνα κάτι σκέψεις μου σε ένα τετράδιο και κατάλαβα ότι με την κατάλληλη διαμόρφωση θα μπορούσαν να είναι ποιήματα. Ήμουν 19-20 ετών. Με τη βοήθεια μου τα μετέφρασε μια Ιταλίδα συμφοιτήτρια και τα έστειλε σε ένα διαγωνισμό ποίησης όπου τσιμπήσαμε το δεύτερο βραβείο. Μετά με την επίμονη παραίνεση ενός φίλου μου τα έστειλα στον ‘’Κέδρο’’ χωρίς να αναμένω κάτι. Όμως προς μεγάλη μου χαρά μετά δυο μήνες πήρα ένα γράμμα από την Νανά Καλλιανέση όπου μου έγραφε ότι ο ‘’αναγνώστης’’ μας, επέλεξε τα ποιήματα σας και θα τα εκδώσουμε. Έτσι κυκλοφόρησε η πρώτη μου συλλογή το 1973 στην Αθήνα με τίτλο ‘’Ποιήματα εκ προμελέτης’’ ενώ εγώ ήμουν αυτοεξόριστος στην Ιταλία. Με την επιστροφή μου αργότερα έμαθα ότι ο ‘’αναγνώστης’’ του Κέδρου ήταν ο Γιάννης Ρίτσος τον οποίο και γνώρισα βέβαια. Αμφιβάλω αν εκείνη η πρώτη έκδοση υπάρχει σήμερα.

Ποια ήταν η αφορμή για να εκδοθεί η συλλογή σας Το ταξίδι, εκδόσεις Εστία;


Νομίζω η ηλικία μου. Μεγαλώσαμε. Ήθελα να καταγράψω ποιητικά με τον τρόπο μου στιγμές από το ταξίδι στη ζωή.

Ο τίτλος Ταξίδι είναι συμβολικός ή δηλώνει κάτι κυριολεκτικά;


Και τα δυο. Μπλέκονται αυτά. Ταξιδεύουμε μέρα-νύχτα, κάτι αφήνουμε πίσω μας, κάτι νέο βρίσκουμε μπροστά μας. Μπορεί να είναι και τα δυο και συμβολικό και κυριολεκτικό.

Γράφετε: «Οι έρωτές μας, οι μέρες μας/ άσπρα άλογα έτρεχαν στην ωραιότητά τους». Μήπως η ποίηση είναι μια μορφή έκφρασης του εσωτερικού συναισθηματικού κόσμου;


Ασφαλώς. Είναι σίγουρα αυτό συν τη βαθύτερα στοχαστική–πνευματική στάση μας στα πράγματα.

Λέτε: «Η μάνα θάλασσα μιλά/άκου το κύμα/«Ν’ αγαπάς περισσότερο απ’ ό,τι λένε οι λέξεις». Γιατί ό έρωτας είναι διαχρονικός;


Η ζωή είναι συνυφασμένη με τον έρωτα, είναι η ουσία της. Δείχνει ότι είμαστε ζωντανοί. Η στιγμή γίνεται χρόνος που μας ακολουθεί με διάφορες μορφές εσωτερικής διάθεσης, ονείρου, περιπέτειας, φάσματος, νοσταλγίας. Νοηματοδοτεί τη ζωή. Με τον έρωτα πορευόμαστε, είμαστε εμείς, ο αληθινός εαυτός μας. Δεν κρύβεσαι στον έρωτα, δεν παριστάνεις άλλον.

Εσείς, ποια θεωρείτε μεγάλα ταξίδια στην ποίηση;


Από την ‘’Οδύσσεια’’ του Ομήρου μέχρι την ‘’Ιθάκη‘’ του Καβάφη. Η ίδια η ποίηση είναι ταξίδι γιατί η ζωή μας είναι ταξίδι.

Πιστεύετε ότι το στίγμα της ποίησης είναι ξεχωριστό και πλήρως διακριτό μέσα στο ευρύτερο πνευματικό περιβάλλον;


Έτσι ήταν πάντα, από τα αρχαία ελληνικά χρονιά μέχρι σήμερα και παγκοσμίως. Η ποίηση ως ευαισθησία και έμπνευση ενυπάρχει βέβαια και σε κάθε στάση και συμπεριφορά των ανθρώπων. Δεν είναι μόνο λογοτεχνικό είδος, είναι και διάθεση και κόσμος (=στολίδι) εσωτερικός.

Μπορεί το έργο των ποιητών να είναι παρεμβατικό για την κοινωνία;


Η ποίηση αποτελεί μια ανώτερη αξία μέσα στους αιώνες, είναι μια φωτεινή υπέρβαση της ύπαρξης. Άρα επιδρά στην πραγματικότητα. Βέβαια επιδρούν άλλα περισσότερο από την ποίηση, τότε κακό δικό μας.

Διαβάζουν σήμερα οι Έλληνες ποίηση;


Δε νομίζω. Πολλά φταίνε κι η παιδεία και οι δάσκαλοι, ακόμα και οι ποιητές οι ίδιοι κι αυτό με στενοχωρεί γιατί δείχνει ένα μέλλον στεγνό αισθημάτων και αισθητικής.

eleftherostypos.gr


img

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ