Η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Άρτα αποτέλεσε ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός στη σύγχρονη τοπική εκκλησιαστική ιστορία. Το ελληνικό γένος, ιστορικά, πάντα τιμά θεσμικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο και στο πρόσωπο κάθε Ορθόδοξου Οικουμενικού Πατριάρχη υποκλίνεται σε όλους τους Ορθόδοξους πατριάρχες, που αποτελούν τους κρίκους στην αλυσίδα της Αποστολικής διαδοχής και διακόνησαν ορθοδόξως τον Οικουμενικό θρόνο.
Η συγκεκριμένη επίσκεψη στην πόλη των Αρταίων ήταν αφορμή να δημοσιοποιηθούν απόψεις και πρακτικές, από όλους τους εμπλεκόμενους στην Πατριαρχική επίσκεψη, μέσα από το πρόγραμμα που δημοσιεύτηκε, ώστε κάποιος λογικά σκεπτόμενος να αναρωτηθεί.
1.Είναι τόσο ημιμαθείς στην τοπική εκκλησιαστική και πολιτική ιστορία οι άρχοντές μας ή γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια αλλοίωσής της;(περισσότερα στη συνέχεια).
2.Ποια ήταν η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ του γεγονότος της επίσκεψης;
Οι εκάστοτε επισκέψεις του Οικουμενικού Πατριάρχη σε μέρη της Ελλάδος έχουν συνδεθεί ιστορικά με σημαντικά τοπικά εκκλησιαστικά γεγονότα και όχι με εγκαίνια πλατειών, κοινωνικές φιλοφρονήσεις και βερμπαλισμούς.
3.Είναι δυνατόν να θεωρείται ως σημαντικός λόγος της επίσκεψης η επίσημη αγιοκατάταξη του Οσίου Μαξίμου του Γραικού και να βρίσκεται αιώνες τώρα σε ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ η ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΥΧΟΥ ΟΣΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ;
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ΘΕΣΜΙΚΑ ΠΛΕΟΝ αγιοκατατάσσει όλους τους νεοφανείς αγίους και δεν έκανε κάποια εξαίρεση για τον Άγιο Μάξιμο. Εξάλλου, όπως επανειλημμένα τονίσαμε το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν αγιοκατάταξε τον Μιχαήλ Τριβώλη, που γεννήθηκε στην Άρτα, αλλά τον μοναχό Μάξιμο τον Βατοπαιδινό τον επονομαζόμενο Γραικό. Αυτό σημαίνει ότι η αγιοκοκατάταξη συνδέει τη Μονή Βατοπαιδίου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και όχι την Άρτα.
4.Είναι δυνατόν ο Οικουμενικός Πατριάρχης να επισκέπτεται τη Βυζαντινή Άρτα, να λειτουργεί σε ΜΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΝΑΟ και να μην γίνει προγραμματισμός για επίσκεψη ούτε στο Βυζαντινό ναό της Παρηγορήτισσας, ούτε στην πολιούχο Αγία Θεοδώρα;
5.Είναι δυνατόν η Μονή Βλαχερνών, που η ιστορία της είναι ΑΜΕΣΑ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΚΟΜΗΝΟΔΟΥΚΑΔΕΣ και την Άρτα, να μην ανήκει εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Άρτας, αλλά σε όμορη; Αυτό βέβαια οφείλεται στην Πατριαρχική Πράξη του 1928, που είναι και σεβαστή και συνταγματικά κατοχυρωμένη. Όμως η εκκλησιαστική ιστορία μας δίδαξε, ότι ιστορικά η Εκκλησία χρησιμοποιεί δύο βασικούς ποιμαντικούς κανόνες. Την ΑΚΡΙΒΕΙΑ και όπου απαιτείται για σοβαρούς λόγους και την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
Παρακολουθώντας με προσοχή όλα τα τεκταινόμενα την 29η Ιουνίου 2024, διαπιστώσαμε τραγικότατα λάθη και παραλείψεις εκ μέρους των τοπικών αρχόντων. Δεν εννοούμε ανθρώπινα λάθη, αλλά λάθη που ιστορικά μένουν και ΔΕΝ ΞΕΧΝΙΟΥΝΤΑΙ, λόγω και των γραπτών κειμένων που δημοσιοποιήθηκαν και ως τούτου Scriptamanent (τα γραπτά μένουν). Με τη μελέτη των κειμένων που δημοσιοποιήθηκαν διαπιστώσαμε τα εξής:
1.Έγινε μια πολύ σύντομη αναφορά στο πρόσωπο της πολιούχου Αγίας Θεοδώρας χωρίς να γίνει καμία αναφορά στην ιστορική συμβολή της για την ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ μεταξύ Δεσποτάτου της Ηπείρου και Οικουμενικού Πατριαρχείου, που ταλαιπώρησε την Εκκλησία της Ηπείρου από το 1204-1235.Το σοβαρότατο αυτό εκκλησιαστικό θέμα έγινε αντικείμενο διδακτορικής διατριβής Μητροπολίτη του Οικουμενικού θρόνου και καθηγητή της Θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, περιλαμβάνεται δε και σε άλλες εργασίες που αφορούν την ιστορία του Οικουμενικού Θρόνου. (στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε κάποια στοιχεία για το θέμα). Το θέμα ανέφερε και στις ιστορικές μελέτες για την Οσία Θεοδώρα ο μακαριστός ιστορικός ερευνητής Κ.Τσιλιγιάννης.
2.Δεν αναφέρθηκε ως Άγιος της τοπικής Εκκλησίας ο αγιοκαταγμένος τοπικός Άγιος Παρθένιος, επίσκοπος Ραδοβυζίων Άρτας, ούτε ο αγικοκαταταγμένος Άγιος Κολλυβάς Χριστόφορος ο Προδρομίτης.
3.Αγνοήθηκε παντελώς ο ανώνυμοςΑρτινός νεομάρτυς του οποίου το βίο έγραψε ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός και υπάρχει γραμμένος στα Άπαντα του Οσίου που εξέδωσε η Μονή Βατοπαιδίου (αναφέρθηκε διορθωτικά ο Πατριάρχης σ’ αυτόν). Για τον συγκεκριμένο νεομάρτυρα ο μακαριστός Κ.Τσιλιγιάννης εξέδωσε ομώνυμο βιβλίο, ο μακαριστός Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης κυρός Μελέτιος έγραψε σχετικό άρθρο και ο γράφων πρώτα αρμοδίως (σχετ. αρθ. Πρωτ. 1384/20 – 11 – 2017) και στη συνέχεια, επανειλημμένα στον τοπικό τύπο αναφέρθηκε στον μάρτυρα αυτόν προτείνοντας να εορτάζεται την Κυριακή Γ Ματθαίου, που είναι αφιερωμένη στους Αγίους Νεομάρτυρας.
4.Αγνοήθηκαν παντελώς τα σημαντικά ιστορικά πρόσωπα που δίδαξαν στη Σχολή Μανωλάκη, όπως ο Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός (αναφορά έγινε από τον Πατριάρχη), ο Άγιος Μελέτιος Πηγάς και Γεράσιμος Παλλαδάς και ο στοχαστής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Ευγένιος Βούλγαρης.
5.Αγνοήθηκε παντελώς και δεν έγινε καμία αναφορά στον ιστορικό ερευνητή Κ.Τσιλιγιάννη, του οποίου η συμβολή ήταν σημαντικότατη και καθοριστική στην Αγιοκατάταξη του Οσίου Μαξίμου του Γραικού και στην ανακομιδή των τιμίων λειψάνων του Οσίου.
6.Αποσιωπήθηκε σκανδαλωδώς η συμβολή της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, που ως κύριος οικονομικός χορηγός βοήθησε στην ανέγερση και τον εξοπλισμό του σημερινού ναού του Οσίου, όπως γράφεται σε σχετική αφιερωματική πλάκα στον ενοριακό ναό «ΠΡΟΣΕΦΕΡΕΝ ΥΠΕΡ ΔΥΝΑΜΙΝ ΔΟΜΟΝ ΟΣ ΚΟΣΜΕΙ ΤΗΝ ΑΡΤΑΝ..», καθώς και οι μεγάλοι κεκοιμημένοι δωρητές του ναού του Οσίου Μαξίμου Χρυσάνθη Θεοδώρου-Πέτσα, Κων/νος Μπιλάλης κ.α.
7.Είναι δυνατόν να θεωρούνται λόγοι επίσκεψης του Πατριάρχη στην Άρτα η ύπαρξη αξιόλογων Αρτινών κληρικών, που υπηρετούν ή υπηρέτησαν επαρχίες του Οικουμενικού θρόνου, η ύπαρξη τριών Αρτινών οφφικιάλιων του Πατριαρχείου καθώς και η ενασχόληση του συγκεκριμένου Οικουμενικού Πατριάρχου με θέματα οικολογικά;;;
Όπως δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο από τον γράφοντα, η Οσία έπαιξε σημαντικό ρόλο στη λύση του σοβαρού εκκλησιαστικού προβλήματος, που δημιουργήθηκε στην εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου μεταξύ της Άρτας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με την παρέμβασή της φρόντισε με «ιερά προαίρεση και σεμνή διπλωματία», να αρθεί οριστικά αυτή η ένταση και διαμάχη.
Το 1238 ο Μιχαήλ Β΄ και η οσία Θεοδώρα προσκάλεσαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γερμανό Β΄, να τελέσει τα εγκαίνια του ναού της Ιεράς Μονής της Παναγίας του Μπρυώνη. Ο Πατριάρχης αποδέχτηκε την πρόταση, όπως αποδεικνύεται από ένα σωζόμενο τμήμα της λίθινης επιγραφής, που υπάρχει στο αέτωμα της βόρειας πλευράς του παραπάνω ναού και στην οποία αναγράφονται τα εξής: «Σταυροπήγιον πατριαρχικόν το αγιασθέν παρά Γερμανού και οικουμενικού Πατριάρχη». Έτσι, ο Πατριάρχης Γερμανός Β΄ είναι ο πρώτος Πατριάρχης, που επισκέφτηκε την Άρτα. (Κ.Τσιλιγιάννη ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ σελ.96).
Ο Γερμανός είναι ο μοναδικός εκ των πατριαρχών της περιόδου αυτής, ο οποίος επεδίωξε να ενισχύσει το φρόνημα του ορθοδόξου ποιμνίου στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο υπέφερε από τις βιαιοπραγίες των λατίνων και τον προσηλυτιστικό κίνδυνο των Βογομίλων. Την αντίθεση του απέναντι στους λατίνους ήταν αδύνατο να αποκρύψει ο Γερμανός, όταν πιεζόμενος από την πολιτική ηγεσία της Νικαίας αναγκάστηκε να διαπραγματευθεί την ένωση των Εκκλησιών με την καθολική Εκκλησία. Σε επιστολή του προς τον πάπα Γρηγόριο Θ', αλλά και σε άλλη προς καθολικούς καρδιναλίους, εκφράζει μεν την επιθυμία να συμβάλλει στην ένωση και δέεται του Κυρίου να φωτίσει το πνεύμα τους για να διαπραγματευθούν υπό το φως της αληθείας την ειρήνη και την ομόνοια της Εκκλησίας, με παρρησία όμως προβάλλει σαν αιτία του χωρισμού την τυραννική καταπίεση από τη μεριά της καθολικής Εκκλησίας που από πραγματική μητέρα μεταβλήθηκε σε μητρυιά. Όπως ακριβώς οι απόστολοι έμειναν μεταξύ τους ενωμένοι με το δεσμό της αγάπης σε μια αληθινή πίστη και διδασκαλία, το ίδιο θα πρέπει να συμβαίνει μεταξύ καθολικής και ορθοδόξου Εκκλησίας. Η αληθινή πίστη διαφυλάχθηκε από την ελληνική Εκκλησία που πολέμησε κάθε αιρετικό και γι' αυτό το λόγο η καθολική Εκκλησία της οφείλει ευγνωμοσύνη.
Υπενθυμίζουμε στους αναγνώστες τα παρακάτω, προκειμένου να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος.
Ο Μιχαήλ Θεόδωρος Άγγελος (1215-30) (διαδέχτηκε τον ιδρυτή του Δεσποτάτου της Ηπείρου Μιχαήλ Άγγελο Α΄) µε µια σειρά από λαμπρές νίκες εναντίον των Λατίνων και Βουλγάρων κατόρθωσε να καταλάβει τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, την περιοχή της νοτιο-δυτικής Βουλγαρίας και την περιοχή βόρεια του ∆υρραχίου, στην κεντρική Αλβανία. Οι νίκες του και η γρήγορη επέκταση του κράτους του φαίνεται πως τον έπεισαν να προχωρήσει τα σχέδια του αδελφού του Μιχαήλ για την ίδρυση αυτόνοµης Εκκλησίας στο κράτος της Ηπείρου. Στις περιοχές που απελευθέρωσε ο Θεόδωρος, φρόντισε να εγκατασταθούν δικοί του επίσκοποι, χωρίς τη γνώµη του Πατριάρχη. Έτσι στον κενό θρόνο της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας χειροτονήθηκε ο ∆ηµήτριος Χωµατιανός, στην Κέρκυρα ο Γεώργιος Βαρδάνης, στην έδρα του Θαυµακού ο Συµεών, στις Σέρρες ο Γοριανίτης και στην έδρα Νέων Πατρών ο Καστοµύρης. Πολύ σηµαντικό για την εποχή στηνοποία αναφερόµαστε είναι το “συνοδικόν”, ένα έγγραφο που σύνταξε η σύνοδος της Ηπείρου, η οποία συνήλθε στην Άρτα το 1219 για την εκλογή του Βαρδάνηστην έδρα της Κέρκυρας και το οποίο απηχεί τις απόψεις των αρχιερέων της Ηπείρου για το πρόβληµα της πατριαρχικής δικαιοδοσίας στο ανεξάρτητο κράτος τους.
Η τελική ρήξη ανάµεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο (που βρισκόταν στη Νίκαια λόγω της κατάληψης της Κων/πολης από τους Σταυροφόρους το 12014) και στην Ήπειρο ήρθε µε την αυτοανακήρυξη του Θεόδωρου Άγγελου σε αυτοκράτορα, µετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης το 1224. Η χρίση και η στέψη του έγινε από τον Αρχιεπίσκοπο Αχρίδας ∆ηµήτριο Χωµατιανό και όχι από τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Λίγο αργότερα, το 1225, συνήλθε στην Άρτα η σύνοδος των επισκόπων της Ηπείρου για να καθορίσουν τη µελλοντική θρησκευτική πολιτική τους απέναντι στο Πατριαρχείο. Τις αποφάσεις της τις γνωστοποίησε µε µια επιστολή προς τον Πατριάρχη Γερµανό Β. Στην επιστολή αυτή επαναλάµβαναν πως δεν δέχονταν την πατριαρχική διοικητική δικαιοδοσία και ζητούσαν να τους δοθεί το δικαίωµα να επιλέγουν µόνοι τους τους επισκόπους τους. Εάν ο Πατριάρχης συµφωνούσε µε τα αιτήµατά τους, θα αναγνώριζαν την πνευµατική του εξουσία και το όνοµά του θα συνέχιζε να αναγράφεται στα δίπτυχα. Έδιναν χρόνο τριών µηνών για ν΄ απαντήσει ο Πατριάρχης στα αιτήµατά τους, αλλιώς ήταν πιθανόν να υποκύψουν στις πιέσεις του Θεοδώρου Άγγελου για αναγνώριση του πρωτείου της Ρώµης. Ο Πατριάρχης Γερµανός Β΄ απάντησε αµέσως µε τη σύγκληση συνόδου στη Νίκαια, στην οποία συµµετείχανσαράντα περίπου επίσκοποι, όπου καταδίκασε το Θεόδωρο Άγγελο για το σφετερισµό του τίτλου “βασιλεύς” και τον κάλεσε να βγάλει την πορφύρα, γιατί ήταν αφύσικο να υπάρχουν δύο Αυτοκράτορες και δύο Πατριάρχες.
Οι εκκλησιαστικές επαρχίες που ενσωµατώθηκαν στο κράτος της Ηπείρου µε τις προοδευτικές κατακτήσεις των Αγγέλων και στις οποίες έπαψε ουσιαστικά να υφίσταται η διοικητική δικαιοδοσία του Οικουµενικού Πατριαρχείου από το 1204 ως και το 1230, ήταν: οι µητροπόλεις Ναυπάκτου και Κέρκυρας καθώς και η αρχιεπισκοπή Λευκάδος, στην Παλαιά Ήπειρο• η µητρόπολη ∆υρραχίου στη Νέα Ήπειρο• οι µητροπόλεις Λαρίσης και Νέων Πατρών και οι αρχιεπισκοπές Γαρδικίου και Φαρσάλων, στη Θεσσαλία• οι µητροπόλεις Θεσσαλονίκης, Φιλίππων και Σερρών, στη Μακεδονία• οι µητροπόλειςΑδριανουπόλεως, Φιλιππουπόλεως και Τραϊανουπόλεως καθώς και οι αρχιεπισκοπές Μαρωνείας και ∆ιδυµοτείχου στη Θράκη.
Το εκκλησιαστικό σχίσµα ανάµεσα στη Νίκαια και την Ήπειρο κράτησε πολλά χρόνια, διασπώντας την ενότητα του Οικουµενικού Πατριαρχείου. Με την άρση του αποκαταστήθηκε η διοικητική δικαιοδοσία του Οικουµενικού Πατριαρχείου στα εδάφη του κράτους της Ηπείρου. Έξω από τη δικαιοδοσία του έµειναν οι λατινοκρατούµενες περιοχές του νότιου Ελλαδικού χώρου, των Κυκλάδων, των Ιόνιων νησιών και της Κρήτης. Βέβαια οι ενέργειες για την άρση του σχίσματος άρχισαν από τον διάδοχο του Θεοδώρου Αγγέλου Μανουήλ και την αποστολή Πατριαρχιακού Εξάρχου στην Ήπειρο το 1233, αλλά η επισημοποίηση του τέλους του σχίσματος έγινε με την πρόσκληση στην Άρτα του Πατριάρχη Γερμανού του Β΄ από την Οσία Θεοδώρα, όπως γράψαμε παραπάνω. Με την άρση του αποκαταστήθηκε η διοικητική δικαιοδοσία του Οικουµενικού Πατριαρχείου στα εδάφη του κράτους της Ηπείρου.(Σταυρίδου -Ζαφράκα Νίκαια και Ήπειρος, σ.147• D.M.NICOL, Το ∆εσποτάτο της Ηπείρου, σ.104.-Ν. Σ. Ακριτιδης. Η εκκλησιαστική γεωγραφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου του Οκουμενικού Πατριαρχείου από τον 19ο αιώνα μέχρι το 1453).
Η επίσκεψη στην Άρτα του Πατριάρχη Γερμανού Β, μετά την άρση του ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ με βάση την εκκλησιαστική πρακτική, πρέπει να είχε και ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟ των εμπλεκομένων στο Σχίσμα εκκλησιαστικών ανδρών για τη διακήρυξη της αποκατάστασης της εκκλησιαστικής ενότητας. Οπότε η άποψη ότι ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης είναι ο πρώτος που λειτουργεί στην Άρτα αμφισβητείται από τα ιστορικά γεγονότα.
Αποδεικνύεται επομένως από τα παραπάνω η μεγάλη εκκλησιαστική προσφορά της Οσίας. Έτσι η ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΟΣΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ αναδεικνύεται ο βασικός συνδετικός κρίκος Άρτας και Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Προκύπτουν, λοιπόν, τα εξής ερωτήματα:.
1.Έπρεπε ή δεν έπρεπε να τιμηθεί γι΄αυτήν την τόσο σημαντική παρέμβασή της η πολιούχος της Άρτας;;
2.Ήταν ή όχι η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη μια πολύ καλή ευκαιρία και το ΕΡΓΟ της Οσίας να ΑΝΑΔΕΙΞΟΥΜΕ και το ΘΕΣΜΟ ΝΑ ΤΙΜΗΣΟΥΜΕ;;;
3.Μπορείτε να μου δείξετε ένα ΕΠΙΣΗΜΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, που δημοσιεύτηκε και που να συνδέει την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη με την τιμή που θα πρέπει να αποδοθεί στην πολιούχο μας, ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΙΔΙΑΊΤΕΡΟΥ ΣΕΒΑΣΜΟΎ ΠΟΥ ΕΊΧΕ ΣΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ;;;
Γνωρίζουμε, ότι με βάση τους κανόνες της εκκλησιαστικής Εθιμοτυπίας κάθε Υψηλός καλεσμένος σε μία Μητρόπολη τιμάται ποικιλοτρόπως στον Μητροπολιτικό ναό της πόλης ή στο ναό του/της πολιούχου και ποτέ σε έναν ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΝΑΟ για λόγους ευνόητους. Επίσης γνωρίζουμε ότι η Οσία Θεοδώρα τιμάται ως τοπική Αγία τουλάχιστο από το 1868 και εορτάζει στις 11 Μαρτίου, όπως γράφει στις ιστορικές του ενθυμήσεις ο χρονικογράφος Κωνστάντιος Πλάτων, που διετέλεσε και ηγούμενος της Μονής Κάτω Παναγιάς (Κ.Βάγια-Ενθυμήσεις από τα μοναστήρια της Άρτας-Κ.Τσιλιγιάννη Κωνστάντιος Πλάτων ο χρονικογράφος σελ.143).
Μετά την κατάληψη της Κων/πολης από τους «ευσεβείς ληστές της Δύσης» το 1204, δημιουργήθηκαν ανεξάρτητα κρατίδια εντός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το Δεσποτάτο της Ηπείρου, μαζί με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας και την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, ήταν η νόμιμη ελληνική συνέχεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Σκοπός των κρατιδίων ήταν η απελευθέρωση της Πόλης.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς μελετητές της εποχής δημιουργήθηκε με την ίδρυση των κρατιδίων το ιστορικό αξίωμα «η περιφέρεια αντιγράφει την πρωτεύουσα... για λόγους ιδιαίτερα εκκλησιαστικούς και πολιτικούς».Αν θεωρήσουμε ως πρωτεύουσα την Κων/πολη και περιφέρεια τα κράτη που δημιουργήθηκαν μετά το 1204 (π.χ το Δεσποτάτο της Ηπείρου), βλέπουμε την εφαρμογή αυτού του αξιώματος. Όπως η επτάλοφος Βασιλίδα των Πόλεων ήταν συνδεδεμένη με την Υπέρμαχο Στρατηγό του Γένους, έτσι και η επτάλοφος Άρτα είχε συνδεθεί με την Περίβλεπτο πρώτα και στη συνέχεια με την Παρηγορήτισσα Θεοτόκο.(Β.Κατσαρός-Πρακτικά συνεδρίου -Η Βυχαντινή Άρτα και η περιοχή της/12-14 Απριλίου 2002).
Μόνο που αυτό δεν προβλήθηκε τώρα. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΡΤΑ ΥΠΟΔΕΧΤΗΚΕ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΣΕ ΜΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΝΑΟ. Βέβαια η Παρηγορήτισσα λειτουργεί ως μουσείο, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΠΑΨΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ. Τα πρακτικά προβλήματα, που ίσως επικαλεστούν μερικοί, θα λύνονταν σε χρόνο ρεκόρ, όπως έγινε παλιότερα με το ΜΝΗΜΕΙΩΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟ στον συγκεκριμένο ναό μετά το τέλος του Συνεδρίου για το Δεσποτάτο της Ηπείρου το 1990.
Έχει γραφτεί πολλές φορές ότι η Εκκλησιαστική ιστορία της Άρτας ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΑΞΙΜΟ ΤΟΝ ΓΡΑΙΚΟ.
Ο Άγιος απλά γεννήθηκε στην Άρτα, λόγω αναγκαστικής μετακόμισης των γονέων του από την Σπάρτη. Η δράση του Οσίου ΜΑΞΊΜΟΥ ήταν στην Ιταλία, στη Μονή Βατοπαιδίου στο Άγιο όρος και στη Ρωσία.
Στηγη της Ρωσίας υπέμεινε το μακρόχρονο μαρτύριό του, αλλά και ο λαός της Ρωσίας τον τίμησε και τον τιμά ως έναν μεγάλο άγιό της.
Ένα επιπλέον γεγονός που ενισχύει τα παραπάνω είναι και ό,τι γράφει ο πρώτος Έλληνας βιογράφος του Οσίου μακαριστός καθηγητής Γρηγόριος Παπαμιχαήλ.
«Δοθέντος ότι ο Μάξιμος εγεννήθη εν Άρτη, έσπευσα να ερωτήσω δι΄επιστολής τον τότε (1943) δήμαρχο Αρταίωνκ.Ι.Ζαχαρήν, αν ευχρηστή εν Άρτη το όνομα Τριβώλης, έλαβον δε την απάντησιν, ότι ουδέ καν αναφέρεται τοιούτο όνομα. Ο επτανήσιος όμως φίλος Γενικός Γραμματεύς του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βασ. Μακρής, εις σχετική ομιλία μου είχε ανακοινώσει ότι το όνομα τούτο είναι κερκυραϊκό. Και ότι εν τω καταλόγω των οικογενειών Κερκύρας, αίτινες μετείχον του Μεγάλου Συμβουλίου της Ενετικής Διοικήσεως εν Επτανήσω και ήσανεγγεγραμμέναι εν τη Χρυσή Βίβλω της νήσου, εύρε την οικογένειανΤριβώλη εγγεγραμμένη εν αυτή υπό το έτος 1474.Πράγματι δ΄εν τω υπ΄αυτού ευγενώς αποσταλέντι μοι «Αναμνηστικώ τεύχει…» τω εκδοθέντι υπό Σπυρίδωνος Μ.Θεοτόκη εν τω περί ου ο λόγος Καταλόγω αναγράφεται «Τριβώλη 1474» εν δε τω καταλόγω των τιτλούχων της ανατολής (σελ.49) φέρεται «Τριβώλης 1770, Κέρκυρα».(Γρηγορίου Παπαμιχαήλ-Μάξιμος Γραικός-Φωτιστής των Ρώσων.
Επομένως η σύνδεση της εκκλησιαστικής ιστορίας της Άρτας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο δια του Αγίου Μαξίμου του Γραικού ΕΙΝΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΜΑΡΤΥΡΗ.
Eπίσης, για να μην υπάρχουν παρανοήσεις για το πώς βρέθηκε ο Όσιος στη Ρωσία, στην αναλυτική βιογραφία, που εξέδωσε η Μονή Βατοπαιδίου, διαβάζουμε τα εξής:
«Στις 31 Μαρτίου του 1516 έφθασε στο Άγιον Όρος ο βογιάρος Βασίλειος Κοπιλόφ ως απεσταλμένος του μεγάλου δούκα της Μόσχας Βασιλείου Ιβάνοβιτς, δηλαδή υιού του Ιβάν (Ιωάννου) και της Σοφίας Παλαιολογίνας. Ο Κοπιλόφ μαζί με τον έμπορο Ιβάν Βάραβιν είχαν περάσει προηγουμένως από την Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να πάρουν την έγκριση του οικουμενικού πατριάρχου Θεόληπτου Α΄ (1513-1522) για την μετάβαση ενός περίφημου μεταφραστού στην Ρωσία, αλλά και την έγκριση αναθεωρήσεως της ρωσικής μεταφράσεως των λειτουργικών βιβλίων επί τη βάσει των πρωτοτύπων ελληνικών χειρογράφων.
Στις Καρυές συναντούν τον πρώτο του Αγίου Όρους Συμεών και την Ιερά Επιστασία και παραδίδουν επιστολή, με την οποία ο μεγάλος ηγεμόνας παρακαλούσε να αποσταλεί στη Μόσχα «για ένα χρονικό διάστημα» ο μεταφραστής βιβλίων μοναχός Σάββας της Μονής Βατοπαιδίου, επί πληρωμή. Ο μοναχός Νήφων Βατοπαιδινός, ο οποίος πρόσφατα είχε επισκεφθεί τη Μόσχα, φαίνεται ότι είχε υποδείξει τον μοναχό Σάββα. Η επιστολή του μεγάλου δούκα συνοδευόταν από ένα σεβαστό χρηματικό ποσό (4.000 ρούβλια) εις μνημόσυνον των γονέων του και με την παράκληση να γίνει δέηση υπέρ τεκνοποιήσεως της συζύγου του Σολομωνίας. Μόλις τελείωνε το έργο του ο μοναχός Σάββας, θα γύριζε στη Μονή της μετανοίας του.
Ο μοναχός Σάββας επικαλέσθηκε τη γεροντική ηλικία και την ασθενική κράση του. Δεν μπορούσε να κάνει ένα τόσο μεγάλο και επίπονο ταξίδι στο μακρινό βορρά.
Η πρόσκληση του Βασιλείου Γ΄ της Ρωσίας κινδύνευε να μείνει ανεκτέλεστη. Ο Πρώτος αναγνωρίζοντας τις μεγάλες ευεργεσίες του μεγάλου ηγεμόνα προς το Άγιον Όρος αποφάσισε από κοινού με την αδελφότητα της Μονής Βατοπαιδίου να αντικαταστήσουν τον υπέργηρο Σάββα με τον μοναχό Μάξιμο.
Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονίσουμε ότι η τοπική εκκλησία της Άρτας είναι ιδιαίτερα ΕΥΓΝΩΜΩΝ προς το Πατριαρχείο Μόσχας, λόγω της δωρεάς τεμαχίου του χαριτόβρυτου λειψάνου του Οσίου Μαξίμου του Γραικού, που βρίσκεται στον ομώνυμο ναό.
Ας ευχηθούμε, ο Όσιος με τις πρεσβείες του να βοηθήσει να σταματήσει το ΕΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΧΙΣΜΑ που κυοφορείται με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχει ΔΙΑΚΟΠΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ μεταξύ της Εκκλησίας της Μόσχας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου και πολλών Μητροπόλεων της Ελλαδικής Εκκλησίας, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται, δυστυχώς, και η «εν Άρτη τοπική εκκλησία».
Μέχρι τον 19ο αιώνα το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι μέχρι τότε Πατριάρχες ήταν προσηλωμένοι στην Ορθόδοξη πίστη. Όσοι από αυτούς παρέκκλιναν από την ορθόδοξη οδό, ο θεματοφύλακας της πίστης Ορθόδοξος λαός τους απομάκρυνε ποικιλοτρόπως. Από τον 20ο αιώνα όμως, άρχισε να φαίνεται μια στροφή προς τη Δύση και η καλλιέργεια ενός οικουμενιστικού πνεύματος και ο Παπισμός από αίρεση έγινε ΑΔΕΛΦΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Οι Πατριαρχικές εγκύκλιοι 1902 και 1920 ΚΑΙ Η ΆΡΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΘΕΜΆΤΩΝ το 1965 αποδεικνύουν ξεκάθαρα την αλλαγή της εκκλησιαστικής τακτικής του Φαναρίου.
Πριν μερικά χρόνια (2017) κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ένα κείμενο του μακαριστού Αρχιμανδρίτη Χρυσοστόμου Πήχου με τίτλο «Κατάγνωσις Ετεροδιδασκαλιών».
Ο μακαριστός Γέροντας, που είχε ηπειρώτικη καταγωγή (από το Μέτσοβο), ως ηγούμενος της Ιεράς Μονής Λογγοβάρδας Πάρου (διάδοχος του γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου) υπέβαλε το κείμενο αυτό στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος γράφοντας μεταξύ των άλλων και τα εξής:
«Διά της παρούσης καταθέτω ενώπιόν σας, ενώπιον του σεπτού Σώματος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος τον σκανδαλισμόν εμού προσωπικώς, της συνοδείας μου, κληρικών, μοναχών και πλήθους κόσμου, ο οποίος κλυδωνίζεται ταρασσόμενος ως υπό κυμάτων πολλών λόγω των αλλεπαλλήλων ετεροδιδασκαλιών, αι οποίαι διετυπώθησαν κατά καιρούς υπό του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου με αποκορύφωμα την Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον (ΑκΜΣ) του Κολυμπαρίου της Κρήτης.
Εκ προοιμίου σας αναφέρω, ότι τα όσα θα αναγνώσετε καταγγελλόμενα κατωτέρω δεν είναι καρπός αντιπαθείας ή απαρεσκείας εις το πρόσωπον του Παναγιωτάτου, ούτε καν πνεύμα αντιλογίας ή άλλης τινός κακοθυμίας έναντι αυτού, η νόμιμος δε προσφυγή μου εις Υμάς γίνεται καθηκόντως, με πρόδηλον πνευματικήν ανησυχίαν, με πεποίθησιν αληθείας και από έντονον και δικαιολογημένον ενδιαφέρον. Κατανοώ απολύτως ότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον τελεί υπό αιχμαλωσίαν. Η σώζουσα αλήθεια εις την ηνωμένην «Μίαν, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν» είναι το ζητούμενον, και αυτό επιθυμούμε να καταφανή χωρίς φόβον και πάθος. Εκ παραλλήλου η αναίρεσις υφ᾽ Υμών των διατυπωθεισών ετεροδιδασκαλιών θα προλάβη το επαπειλούμενον νέον σχίσμα εις τους κόλπους της Εκκλησίας.
Ανασκοπούντες λοιπόν την μέχρι σήμερον πορείαν του παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου εις τον χώρον της Εκκλησίας θα παρουσιάσωμεν μερικά σημεία, διά των οποίων στοιχειοθετούνται αι ετεροδιδασκαλίαι αυτού…
…Κατά την θρονικήν εορτήν του Φαναρίου 30-11-1998 ο Παναγιώτατος προσφωνών την Παπικήν αντιπροσωπείαν λέγει μεταξύ άλλων και τα εξής• «Σεβασμιώτατε Καρδινάλιε κύριε William Η. Keeler και λοιποί εν Χριστώ αδελφοί οι αποτελούντες την Αντιπροσωπείαν της Εκκλησίας Ρώμης, …Δεν πρέπει να σπαταλήσωμεν τον χρόνον εις αναζητήσεις ευθυνών. Οι κληροδοτήσαντες εις ημάς την διάσπασιν προπάτορες ημών υπήρξαν ατυχή θύματα του αρχεκάκου όφεως και ευρίσκονται ήδη εις χείρας του δικαιοκρίτου Θεού. Αιτούμεθα υπέρ αυτών το έλεος του Θεού, αλλ’ οφείλομεν ενώπιον Αυτού όπως επανορθώσωμεν τα σφάλματα εκείνων. …Είθε να αξιώση ημάς ο Κύριος να ίδωμεν και την ανάστασιν της ενότητος της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας Αυτού. Αμήν» (περ. «Επίσκεψις» τ. 563/1998, σελ. 22-29).
Παρατηρούμεν εις το απόσπασμα αυτό, ότι η τοποθέτησις του Παναγιωτάτου …..επεκτείνεται ακόμη και εις τα πρόσωπα των θεοφόρων πατέρων, οι οποίοι χαρακτηρίζονται «θύματα του αρχεκάκουόφεως» (δηλ. του διαβόλου). Οι άγιοι Πατέρες, οι οποίοι ως πύργοι άσειστοι και ως «αστέρες πολύφωτοι του νοητού στερεώματος», κατά τον υμνωδόν, φωτίζουν τον δρόμον που πρέπει να ακολουθώμεν ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί, είναι «θύματα του αρχεκάκουόφεως».
Να είπωμεν, ότι ο χαρακτηρισμός αυτός επεκτείνεται και εις τους αναριθμήτους μάρτυρας και οσιομάρτυρας, οι οποίοι με το τίμιον αίμα τους επότισαν και ποτίζουν το αειθαλές δένδρον της Ορθοδόξου πίστεως; Είναι ή δεν είναι η θέσις αυτή ετεροδιδασκαλία;»…
-Εις το ανωτέρω απόσπασμα διαβάζουμε, ότι ο Παναγιώτατος διατυπώνει ενώπιον της Παπικής αντιπροσωπείας την ευχήν «να αξιώση ημάς ο Κύριος να ίδωμεν και την ανάστασιν της ενότητος της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας Αυτού. Αμήν». Δηλαδή, η Ορθόδοξος Εκκλησία πάσχει κατά την ενότητά της και δεν είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, όπως μέχρι τώρα πιστεύομεν; Η ενότης της Μιας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας είναι νεκρά και περιμένει την ανάστασίν της;
- Ο Παναγιώτατος πραγματοποιών επίσημον επίσκεψιν εις το Βατικανόν την 27-6-1995 και ομιλών σε νεαρούς παπικούς είπε μεταξύ άλλων και τα εξής• «Τέκνα της Εκκλησίας εν Κυρίω ευλογημένα και αγαπητά..., συνεορτάζομεν η Ανατολή και η Δύσις (εννοεί την θρονικήνεορτήν της 'Ρώμης). Θεού το δώρον... Εορτάζομεν, διότι είμεθα η επί γης πορευομένη κοινωνία των Αγίων..., είναι δε η εορτή της Εκκλησίας πεπληρωμένη, όταν είναι παρούσα και συνεορτάζουσα η νεολαία... Ελάβατε διά του Αγίου Βαπτίσματος και του Χρίσματος τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Φέρετε εν τη ψυχή και τω μετώπω υμών τα σημεία της Βασιλείας του Θεού» (περιοδικόν «Επίσκεψις» τ. 520/31-7-1995, σσ. 19, 20, 5 και 6).
Δηλαδή, δεν μας χωρίζει τίποτε; Από πότε απέκτησαν Χάριν τα μυστήρια των Παπικών; Αυτήν την παρακαταθήκηνπαρελάβομεν από τους αγίους Αποστόλους και τους αγίους Πατέρας της Εκκλησίας μας; Δεν είναι αυτό ετεροδιδασκαλία;
(aktines.blogspot.com)
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, δεν αποτελεί ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ το ότι η πόλις των Αντιπαπικών Αγίων (Αγία Θεοδώρα-Άγιος Μάξιμος ο Γραικός-Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης) αναγορεύει επίτιμο Δημότη της πόλης ένα φιλοπαπικό πρόσωπο;
Μήπως λόγω του αντιπαπικού αγώνα η Οσία Θεοδώρα δεν συγκαταλέγεται στις ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΕΛΤΟΥΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ;;;
Η διαχρονική σιωπηλή κραυγή της κόρης της Οσίας Θεοδώρας ΕΛΕΝΗΣ ΑΓΓΕΛΙΝΑΣ ΔΟΥΚΑΙΝΑΣ της ΟΜΟΛΟΓΗΤΡΙΑΣ, (που μαρτύρησε για την πίστη της σε ηλικία τριάντα ετών από τους Παπικούς) που εκπέμπεται από το Τράνο της Σικελίας ΔΕΝ ΕΦΘΑΣΕ ΑΚΟΜΑ στα ώτα των τοπικών Αρτινών αρχόντων;;;
Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει, αναμένουμε το συντομότερο δυνατόν να ακουστεί από τις βοσπόριες ακτές η ΧΑΡΜΟΣΥΝΗ ΕΙΔΗΣΗ της κανονικής αγιοκατατάξεως στο Ορθόδοξο Αγιολόγιο της πολιούχου της Άρτας ΟΣΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ, η οποία έζησε και πολιτεύτηκε μαρτυρικά και κοιμήθηκε οσιακά στην πόλη των Αρταίων, με την οποία και ιστορικά συνδέθηκε, καθώς και η αγιοκατάταξη της μάρτυρος κόρης της ΕΛΕΝΗΣ ΑΓΓΕΛΙΝΑΣ ΔΟΥΚΑΙΝΑΣ.